Category Archives: archive

zaterdag 24 februari 2024
Salon blanc #58
met Manu Engelen en Marilou van Lierop

tijdens de Nacht van de Musea en Galerijen in Oostende

Manu Engelen maakt abstracte composities die gebaseerd zijn op specifieke objecten of fenomenen uit de fysieke werkelijkheid. Zijn schilderijen kunnen overkomen als pure abstractie, maar in feite zijn ze gebaseerd op de observatie van bepaalde objecten of fenomenen die hem zijn opgevallen. De kunstenaar begint met een gesynthetiseerd beeld in zijn hoofd, waar hij de tijd voor neemt om zijn gedachten rigoureus te overpeinzen, start dan met werken op papier als basis en tekent en schildert tenslotte op doek.

Schildertechnisch bereikt hij dit resultaat door uiteenlopende materialen, waaronder houtskool, olieverf, acrylverf & spray paint met elkaar te vermengen tot een zacht trillend beeld met vloeiende overgangen tussen de verschillende tinten. Een van zijn interessegebieden is het begrip energie en de verschillende verschijningsvormen ervan, van mechanische tot chemische energie. Hij evoceert dit moeilijk te visualiseren concept met dynamische verfstreken en door figuratie achterwege te laten. Deze interesse komt niet alleen tot uiting in de min of meer afwezige representatielaag, maar ook in de formele kwaliteiten van zijn schilderijen, die trillen van de kleuren en energieke verfstreken bevatten.

Zijn werken hebben een karakteristieke uitstraling, die een zacht gevoel van nostalgie combineert met een fris gevoel voor humor, teweeggebracht door het gebruik van contrasterende kleuren en rudimentaire, vertrouwd ogende vormen. Manu Engelen beweegt zich dan ook tussen terreinen van sciencefiction, sterrenkunde, psychologie en filosofie, en is evengoed geïnspireerd door bronnen uit de Russische avant-garde, het Amerikaans abstract expressionisme en het minimalisme. Hij lijkt kunsthistorisch verder te bouwen op aspecten uit de oeuvres van Barnett Newman, Mark Rothko en Jef Verheyen en legt verbanden met het werk van hedendaagse kunstenaars, zoals met Sterling Ruby’s spray paintings en Pieter Vermeersch’ dégradé-schilderijen

Zijn introspecties worden eveneens gevoed door de literatuur (Ursula K. Le Guin, The Compass Rose of 1984van George Orwell) en films zoals de saga’s Alien (sinds 1979) van regisseur Ridley Scott. Uiteindelijk krijgen zijn mentale fantasiereizen een fysieke outcome in schilderijen op doek, zoals de veelhoeken met atmosferische effecten die tot stand worden gebracht door mist, zoals een vertroebeld zicht, zachter licht en diffuse kleuren, of de Flash-reeks met witte ruimtes en felle lichtbundels. Vaak zijn oudere schilderijen verborgen onder de huidige beelden en blijven imperfecties bewust zichtbaar.

“To think intuitively is to think in duration. Intelligence starts ordinarily from the immobile and reconstructs movement as best as it can with immobility’s in juxtaposition. Intuition starts from movement, posits it, or rather perceives it as reality itself, and sees in immobility only an abstract moment, a snapshot taken by our mind, of a mobility.” (Henri Bergson)

Marilou van Lierop toont een ongrijpbare, licht surrealistische wereld. Ze schildert, maar werkt ook met fotografie en film. Ze verkent sociale en existentiële fenomenen, ze toont de chaos en de hulpeloze manieren van de mens om er greep op te krijgen. Ons oog schuift heen en weer over fictieve landschappen en massataferelen en vindt nergens rust. Marilou Van Lierop leidt onze blik niet, ze dwingt niet. Er is geen centrum, geen focus, alleen rustige chaos.

Vaak wordt er gespeeld met voorstellingen van artificiële werelden, een soort parallelle- en conflicterende werelden, die soms refereren naar video- en computergames en A.I. Deze fictieve landschappen kunnen gevuld zijn door man-made, vaak opblaasbare, objecten. Het lijkt wel alsof we ons liever in deze artificiële werelden begeven, als vervanging, als vlucht. Er wordt gespeeld met de spanning tussen de werkelijke wereld en het surrogaat. De frictie tussen die twee werelden vormt de spanningsboog.

Een kluwen van seks-poppen is een terugkerend thema in haar werk. Ze staan voor leegte en oppervlakkigheid, voor een maatschappij waarin menselijke relaties onder druk staan en surrogaten een steeds meer voorkomend alternatief bieden aan steeds grotere groepen geïsoleerde mensen.
Veel belang wordt er ook gehecht aan de drager waaraan vaak een nieuwe betekenislaag wordt toegevoegd.  Zo zien we onder meer elementen uit de wereld van de indoorklimsport die verwijzen naar een artificiële reconstructie van bergwanden. Deze dragers worden beschilderd, vaak met samengestelde landschappen die interageren met andere natuurlijke, sociale en existentiële verschijnselen.

Er is een scala aan diffuse beelden met vluchtige, complexe topografieën die, los van de personages, hun eigen protagonisten worden. Alsof deze plaatsen telkens opnieuw verlaten worden en doen denken aan mogelijke menselijke activiteiten die daar kunnen plaatsvinden of er hebben plaatsgevonden.

De films van Marilou Van Lierop tonen onze onmacht om orde in de chaos te krijgen. Er heerst onderhuidse dreiging en openlijke gruwel.
Haar film “Total Recall of Mundane Conversations” (2014) stoelt op reële gebeurtenissen: een praalwagen verdwijnt volgens traditie in een rookgordijn.  Spectaculair, maar de eigenlijke aantrekkingskracht van de film zit in de mensenmassa die pulseert en beweegt rond de wagen alsof niet nader omschreven natuurwetten gevolgd worden. De camera in de rol van de verbaasde buitenstaander.
In deze tentoonstelling getoonde film “Finis Terrae” (2021, loop) wordt een langzaam & statisch voortschrijdende olifant zijdelings in beeld gebracht. Op zijn rug torst hij de 67,3 meter hoge, brandende Grenfell Tower die op 14 juni 2017, in Borough Kensingtone & Shelsea in Londen in de vlammen opging.

“There is this chaos we live in. A non-chaos, perhaps. Or still a chaos but only because we decided to name it as such. For it is man’s privilege to consider an everything: to contemplate a totality in which the incomprehensible web of variable correlations makes sense. And so, every day, we re-stretch Ariadne’s thread and connect the singular elements, patrolling the structures that guide us, arming ourselves for the whole of existence that frightened Kierkegaard just as much”.

Verbonden door ‘le haut’ en ‘le bas’, brengen kunstenaars Fabrice Samyn en Rokko Miyoshi een aantal werken van Brussel naar Oostende, waar het hoge en het lage, het verhevene en het diepe, het efemere en het materiële elkaar kunnen aanraken.

photos by vandenbussche-vandenbossche

Fabrice Samyn
Depth of sky
Painted wood and Aragonite
2019

Depth of Sky is een bibliotheek gevuld met aragonieten afkomstig uit de grot van Jebel Irhoud, Marokko, de plek waar de eerste resten van Homo sapiens van 300.000 jaar oud werden gevonden. In de diepte van de aarde, gedurende decennia en decennia, nemen aragonieten de vorm aan van vluchtige wolken. Het werk is een uitnodiging om natuurlijke fenomenen te verbinden met de oorsprong van de mensheid. In deze bibliotheek wordt kennis opgeroepen door de alchemie van het lichte en het zware, het vluchtige en de lengte van de tijd.

Rokko Miyoshi
Perspectives in objectivity
Vintage gelatin silver press photographs
2008-2023

Rokko Miyoshi is al lang gefascineerd door arbeid, hiërarchie en werkomstandigheden en heeft een reeks persfoto’s verzameld, die facetten van arbeidscondities op een bijzondere manier verbeelden.

Een man balanceert tussen de paradoxen van zijn beroep: het gevaarlijke werk hoog boven de grond, omarmd door de broze lijnen van veiligheid, terwijl hij navigeert tussen de schommelingen van goede en slechte omstandigheden. Een circusartiest beklimt stoelen en toestellen, niet slechts om te presteren, maar ook om te overleven. In dit theater van werkgeversafspraken en hiërarchieën, wordt de werknemer een acrobaat van onderhandelingen, op de grens tussen risico en beloning.

Fabrice Samyn
Vanishing Point of View
Wood
2012

Op de achterkant van een stoel, aan de binnenkant, staat geschreven ‘Vanishing Point of View’. Door plaats te nemen, positioneert de bezoeker zichzelf als een verdwijnpunt (Ik ben potentieel het verdwijnpunt voor iemand anders) en bepaalt duidelijk zijn/haar gezichtspunt (zittend op een stoel om naar buiten te kijken). We zijn niet ver verwijderd van de uitspraak van de Taoïstische filosoof Chuang Tzu: “Ik ben dichtbij, de andere persoon is ver weg” / “I am close, the other person is far away“ (aangehaald door Lee U-Fan)

Rokko Miyoshi
Chaiselle (Chezelle)
Aluminium and steel chair
2004-2023

En recht voor de houten stoel van Fabrice Samyn, staat een metalen stoel van Rokko Miyoshi. Beide lijken te zweven, geplaatst op de plank in de muur. Het lijkt een bestaand aluminium ladder die omgeplooid is tot een zitmeubel, een kleine stoel, een chaiselle. ‘Chez elle’ is daarenboven een Franse uitdrukking die letterlijk vertaald betekent “bij haar thuis” in het Nederlands of “at her place” in het Engels. Het wordt gebruikt om aan te geven dat iets zich op de locatie of in de omgeving van een vrouw of specifiek bij een bepaalde vrouwelijke persoon afspeelt.

Rokko Miyoshi
Some ladders…
Vintage wooden step ladders
2012

Some ladders… is een situatie waarin Rokko Miyoshi drie afzonderlijke ladders heeft samengevoegd tot één ogenschijnlijk solide ladder. Hij heeft de sporten zorgvuldig en precies gepositioneerd, maar in zijn streven naar samensmelting, ontstond er een noodlottige onvolkomenheid. De ruimte tussen de treden, bedoeld als steun voor voeten die willen klimmen, is nu te beperkt, te krap om comfortabel op te steunen. De samengevoegde ladder, ooit bedoeld als een symbool van efficiëntie en innovatie, wordt nu een curiositeit rond onbruikbaarheid. Deze ladders zijn ooit gebruikt door huisschilders met hun sporen van verf en zijn nu een herinnering aan de fragiliteit van perfectie en de noodzaak van vernuft.

Rokko Miyoshi
Racks
Vintage wood and steel brick mould
Acquired 2022

Racks is een rek, of een houten mal, of een nog lege container voor gereedschap, boeken of muziek. Rokko Miyoshi presenteert hier een bestaande houten mal die werd gebruikt voor het maken van bakstenen volgens een traditionele ‘handvormmethode’. Een mengsel van klei en zand, soms vermengd met water, werd in de houten mal gegoten, stevig aangedrukt en gelijkmatig verdeeld om ervoor te zorgen dat de baksteen een uniforme dichtheid en vorm krijgt. En zodra het mengsel in de mal is gevormd, wordt de houten mal voorzichtig verwijderd zodat de bakstenen kunnen drogen en gebakken worden.

Terwijl hij studeerde in San Francisco, raakte Rokko Miyoshi geïnspireerd door Theaster Gates, een interdisciplinaire kunstenaar wiens praktijk het omvormen van bestaande ruimtes tot collectieve workshops en ateliers omvat. Hij volgde vervolgens zijn Master of Fine Arts aan LUCA in Brussel en merkte een opvallend gebrek aan atelierruimte in de stad. Hij vond een leegstaand gebouw van 500 vierkante meter op 34 Rue St. Bernard in Sint-Gillis, dat hij in 2018 besloot te huren samen met een aantal andere kunstenaars, en noemde het toepasselijk SB34. Oorspronkelijk bedacht als een productieruimte, creëerde curator en mede-oprichter Pauline Hatzigeorgiou The Pool in de betonnen kelder, een tentoonstellingsruimte die ruimte laat voor artistieke en curatoriale experimenten. In de afgelopen jaren heeft SB34 zich uitgebreid met extra locaties en herbergt nu zo’n 80 ateliers van kunstenaars en ontwerpers. Hun website schetst een duidelijke modus operandi die hun onwankelbare toewijding, doordachtheid en enthousiasme weerspiegelt. The artist-run scene gaat immers niet alleen over presenteren, maar ook over produceren.

Fabrice Samyn
The Common Demiurge
Acrylic and Brushes
2021

The Common Demiurge is een installatie van twaalf borstels bevestigd aan de muur, elk ondergedompeld in verf die lijkt op de kleuren van de lucht op verschillende momenten van de dag of nacht. Voor Fabrice Samyn is de lucht “als een doek waar we doorheen ademen en doorheen lopen en wat we leeg noemen – de lucht die elke ochtend en avond door de zon wordt verlicht van of naar duisternis in een cyclus van geboorte. De lucht schildert zichzelf, maar soms moeten we het schilderen om het te kunnen zien.”
“Demiurge” komt van het oude Griekse woord “dēmiourgos” wat “handwerksman” of “bouwer” betekent. In de filosofie, met name in het platonisme en gnosticisme, verwijst de demiurg naar een soort goddelijke schepper of entiteit die de fysieke wereld heeft georganiseerd of gevormd. De term “The Common Demiurge” zou dan ook kunnen verwijzen naar een algemene, gedeelde of alomtegenwoordige kracht die verantwoordelijk wordt geacht voor het scheppen, vormgeven of organiseren van iets dat wijdverspreid en alledaags is.

Fabrice Samyn
Sit and See Light as a Feather
Wool, human bone, wormy wood, feather, and recycled gold
2022

Sit and See Light as a Feather is een performatieve installatie die de kijker uitnodigt om deel te nemen aan een één minuut durende, getimede meditatie in aanwezigheid van de sculptuur. De installatie bestaat uit verschillende elementen: tegenover elkaar geplaatst op een tapijt staan een krukje en een kandelaar. Die kandelaar is gevormd door een menselijk bot en een veer van een Amazonepapegaai. Het krukje is gemaakt van resterende takken van The Fallen Tree of Knowledge, een monumentaal beeldhouwwerk dat reeds tentoongesteld werd in het Museum voor Schone Kunsten in Brussel. Op het oppervlak van het krukje zijn wormachtige sporen van schorskevers te zien. De sporen zijn verguld met goud afkomstig van gerecyclede computers.
Het is immers geweten dat technologische ontwikkelingen en producties eveneens een voortdurende bedreiging vormt voor het milieu. De dramatische verspreiding van de schorskever, die het afsterven van een aanzienlijk deel van de Europese bossen veroorzaakt, is een gevolg van de opwarming van de aarde en intensieve landbouwpraktijken. De ironie van onze onuitputtelijke zoektocht naar rijkdom, communicatie en kennis, leidt precies tot het punt van vernietiging van de bron ervan. Op die plek overdenkt de toeschouwer het bot van een menselijke arm. Dit normaal onzichtbare deel van ons lichaam, verborgen in de duisternis van ons vlees, wordt hier overtroffen door de lichtheid van een papegaaienveer uit de Amazone. Het zware en het lichte, het donkere en het heldere worden samengebracht als een herinnering aan onze fragiliteit en kracht in onze onderlinge afhankelijkheid van verschillende kanten en soorten: “Vanitas Vanitas”.

Wanneer je naar het werk van Virginie Bailly kijkt, ervaar je onmiddellijk de versplintering van het beeld en de energie, de dynamiek en de gelaagdheid die ondanks al die versplinterde vibratie, toch als een eenheid aanvoelt. De kunstenaar laat vanuit een moment van suspensie een soort tussenruimte zien, een tussenruimte waarin niets statisch is en waar alle elementen op de snijlijn van het affe en het onaffe bewegen. Je kan erdoor overweldigd worden. Je kan je erin verliezen. Je kan er ook structuur in zien, en voor sommigen kan het dan weer een gestructureerde chaos zijn. Voor de ene is het rust en voor de andere totaal niet.

Haar kunstenaarspraktijk vertaalt zich zoals een stromende rivier waarbij het water sedimenten achterlaat. Virginie Bailly gaat dan ook niet als observator te werk, ze kijkt niet op afstand naar de werkelijkheid, maar staat er middenin. Hierdoor heeft ze de mogelijkheid om allerlei invloeden van binnenuit te verbinden waardoor haar ervaringen belangrijke onderdelen vormen van het schilderproces. Haar schilderijen zijn als mentale landschappen, als ruimtelijke ervaringen en versplinterde beelden.

“Je kan de werkelijkheid op verschillende manieren bekijken. Die verschillende facetten of meerduidigheid probeer ik samen te brengen in een beeld, zodat je een soort van eenheid bekomt. Deze soort van eenheid van maximale versplintering wordt tezamen gehouden door de spanning tussen de elementen. Een moment van suspensie, noem ik dat. Een moment van suspensie houdt voor mij veel meer in dan het momentane vast te leggen, omdat het dan enkel over dat moment gaat. In mijn schilderijen gaat het niet over een moment maar over meerdere momenten, over verschillende beelden die in elkaar schuiven en een suspensie in zich houden.”

Kato Six maakt zowel tekeningen, sculpturen, textiel, als in situ installaties en werkt rond verschillende thema’s waarbij architectuur, design en huiselijkheid belangrijke referenties zijn. Haar werk combineert abstractie en figuratie, verstoring en herkenning. Herkenbare beelden vormen een echo van gebruiksvoorwerpen terwijl de eigenlijke functie niet meer van toepassing is. Als kijker herken je dan ook bepaalde zaken zonder ze exact te kunnen duiden. De materialen die Kato Six gebruikt zijn alledaags, zoals touw, MDF, wol of kunststof, waarbij ze noties als ambacht en kunst met elkaar verbindt. Denk aan het vlechten van riet, het polijsten van marmer of het bewerken van hout. Materialen zoals formica, fineer, beton, linoleum en namaakmarmer verwijzen naar onze wegwerpcultuur en de massa-industrie, waarin de levenscyclus van voorwerpen steeds korter wordt.

Als je naar een van de metershoge tapijten kijkt, zie je het patroon van een mattenklopper erop. De handgemaakte tuf techniek is een maakproces die ze zichzelf heeft aangeleerd gezien het ambacht immers een belangrijk element vormt. Tegelijk heb je de neiging om de werken aan te raken. Dat is eigenlijk niet de bedoeling, maar ergens is die aantrekkelijke tactiliteit wel deel van het werk. Het spel met het unieke karakter van een kunstwerk krijgt een vervolg in de keuze om de tapijten met de grond te verbinden of ze over een tafel te laten hangen.

“De tapijten van Carpet Beater Carpet zijn allemaal zelf getuft. Het is gebaseerd op het idee van ‘lijn’, dat een rode draad vormt doorheen mijn oeuvre. Een mattenklopper vormt ook een soort van lijn. Ze zijn gemaakt vanuit die interesse in lijn, vorm. Per tapijt doe ik er wel een aantal weken over. De eenzame handeling van het tuften is deel van mijn dagelijkse bezigheid geworden tijdens het maakproces. Er komt zeker een aspect van meditatie bij kijken.”

zondag 4 juni 2023
ACROSS REALTIME
Jim Campers

Across Realtime ambieert om het gegeven tijd te bekijken als een niet-lineaire structuur, waarin verleden, heden en toekomst in elkaar vervlechten. Het traditionele lineaire begrip van tijd, dat we meten met kalenders en klokken, wordt uitgedaagd.

Het LongNow-project is gewijd aan het vastleggen van momenten van tijdelijke instabiliteit door plaatsen en objecten te verkennen waar verschillende tijden samenkomen. Op die manier inspireert kunstenaar Jim Campers tot een herconfiguratie van de tijd en een ontmanteling van het lineaire gezichtspunt ervan.

Hij nodigt het publiek uit om zich te verdiepen in een in de tijd verplaatste wereld, gepresenteerd als een omgekeerde pareidolie die de visuele nauwkeurigheid misleidt. LongNow biedt een tijdreis, op zoek naar een elementaire kracht die zijn eigen magie uitoefent voorbij de horizon van zichtbaarheid en herkenning. Het is bijna een soort toekomstige archeologische onderneming, die een verkenning van een speculatieve tijd presenteert, vanuit de toekomst of het verleden, of misschien zelfs gezien vanaf de andere kant.

In wezen is het LongNow-project een oneindige en niet-lineaire puzzel, doordrenkt met sciencefiction, magie en bedrieglijke verhalen. Het daagt ons begrip van tijd uit en presenteert een wereld waarin de camera, natuurkundige wetten, objecten en wijzelf afzonderlijk en onafhankelijk functioneren, waardoor een spiegelwereld van autonome acties ontstaat.

(Pareidolia is de neiging van perceptie om een betekenisvolle interpretatie op te leggen aan een vaag stimulus, meestal visueel, zodat men een object, patroon of betekenis ziet waar er geen is. Veelvoorkomende voorbeelden zijn het waarnemen van dieren, gezichten of objecten in wolkenformaties, het zien van gezichten in levenloze objecten of maanpareidolie. Het concept van pareidolie kan zich uitstrekken tot het waarnemen van verborgen beelden in omgekeerde of sneller- of langzamer-dan-normale snelheden afgespeelde opgenomen muziek, en het horen van stemmen of muziek in willekeurig geluid.)

Salon blanc #54

Hans Defer maakt foto’s, schilderijen en video’s. De belangrijkste thema’s in zijn werk zijn autisme, criminaliteit en de onvoorspelbaarheid van het verleden. In deze tentoonstelling zijn vooral schilderijen te zien zoals C_S_28_1122, C_S_29_1120, C_S_30_1122 en een link naar een video werk via een QR code: a desert and a labyrinth. De titel 2666 verwijst naar de gelijknamige roman van de Chileense schrijver Roberto Bolaño. Het boek wordt vaak beschreven als een woestijn en een labyrint, omdat het draait om de zoektocht naar een ongrijpbare schrijver en een seriemoordenaar in Santa Teresa, een stad geïnspireerd door Ciudad Juárez, Mexico. 2666 is een meditatie over kunst, geheugen en verlangen, en het onderzoekt deze thema’s in de loop van de roman diepgaand. “An oasis of horror in a desert of boredom” (Charles Baudelaire).

Als kunstenaar Charlie De Voet het heeft over trage kleuren, dan gaat het niet alleen over de stolling van de vele lagen olieverf die dun en dik door elkaar worden gesmeerd. Het gaat ook en vooral over de veelvuldige mengsels van kleuren die zijn typische gedempte palet zijn gaan vormen. Hij gebruikt geen zuivere kleuren, maar vermengt lichte en donkere tinten, waarbij de verf alla prima en vertrekkend vanuit het centrum naar de randen toe wordt uitgestreken. De cocktail van kleuren ontstaat dus nat-in-nat, in één schildersessie, tot een groen grijs koloriet lijkt te overheersen. In die zin is het ogenschijnlijk monochroom oeuvre met een donkere tonaliteit dus eerder als polychroom te beschouwen. Hij tracht immers met zo weinig mogelijk beeldelementen zo veel mogelijk uitdrukkingskracht te verkrijgen, waarbij de complexiteit verscholen zit in de mengeling: een minimaal vertrekpunt met een maximale veelkleurigheid. (foto’s door Shivadas.be)

“Alda Snopek creëert videosculpturen met zwarte gaten en witte verwebbingen uit traag voortdrijvende of zwevende, ‘affectief’ geladen materie. De kijker wordt subtiel op een ‘vliegend-tastende’ ontdekkingstocht uitgenodigd in een abstract universum met vaste, toch traag verglijdende grond onder de voeten; een langs-schappelijk landschap op ‘moleculair niveau’, een kunstwerk als ‘transsubjectieve’ tijd-ruimte (Bracha Ettinger) en als ‘transject’ waarin met zwaartekracht, veerkracht, een in- en uitzwermende rakelijkheid en de weerstand, draagkracht en eventuele lichtheid van affectieve, ‘aeriale’ en ondergrondse materie wordt gespeeld. Snopek vermengt git(zwart), steenkool, gletsjerijs, de textuur en plooien van bronzen sculpturen, witte oplichtende lijnen en webvormige verschijnselen van bewerkte stedenkaarten en restanten van natuurlandschappen met elkaar die intergalactische en mentale langs-schappelijke landschappen suggereren, die ook lijken te worden opgeroepen door fysieke/ affectieve rozige substanties of slierten gasmengsels die als een subtiele weerstand tegen en de fragiele draagkracht van het (ver)vliegen van een haast-onmogelijke rakelijkheid in de artistieke verbeelding huizen. Haar werk is een compositie van analoge, fotografische en digitale, audiovisuele transformatieprocessen en de ver-wording en bevrijding van de aeriale/ spirituele en poëtisch/filosofische verbeelding van en bij het affectieve materiebeeld, een video-installatie of video-sculptuur.” (extract uit een tekst van Sofie Van Loo)

Johan Clarysse

De werken van Johan Clarysse maken deel uit van een schilderkunstig onderzoek van identiteitsvorming en lichaamstaal als een nooit eenduidige belichaming van onze binnenkant. Ook zijn tekeningen zijn op een heldere manier raadselachtig en drijven op thema’s als communicatie en de ongrijpbaarheid van menselijke verlangens. Hij stelt al schilderend vragen rond de ambiguïteit van onze menselijke conditie, rond het statuut van het beeld en van de schilderkunst als zodanig. Zijn werken trekken aan en verwarren, onthullen en verhullen, stellen de vanzelfsprekendheid van vertrouwde beelden in vraag en zetten ze terzelfdertijd kracht bij. Zo ontstaat een intrigerend oeuvre vol verwijzingen dat zowel speels als ernstig is, zowel helder als dubbelzinnig, ingetogen als intens.

Schilderijen aan de muur beneden:
What do you think about all that story of Tarzan and Jane? 70×90 cm, 2016
Suspicious movements V, 60×100 cm, 2022
Suspicions movements VII, 50×60 cm, 2022
How a building can be mercilessly beautiful, 40×50 cm, 2021

Tekeningen:
The appointment, 43×33 cm, 2019
To fly or fall, that isn’t the question, 43×33 cm, 2021
Nature doesn’t have an answer, 43×33 cm, 2020

Schilderij in de gang:
Sometimes I feel everything is ok, 100×60 cm, 2020

Jeroen De Wandel

De installaties, sculpturen en fotoprints van Jeroen De Wandel draaien vooral rond de werking van ons brein: herinneringen, manipulatie, psyche. Hij combineert hiervoor materiaal uit zijn persoonlijk archief om nieuwe beelden te genereren en herschikt, knipt, scheurt en plakt zowel analoge als digitale beelden. Versluierd, vermomd, nauwelijks waarneembaar of naar de rand van het kader geduwd: hij leidt onze blik weg van het beeld, doorbreekt de stilte van de fotografie en onderzoekt de relatie met de schilderkunst. Hij herschept wat verloren dreigt te gaan, de sporen die achterblijven als de drager is beschadigd en de herinnering is vervaagd. Het worden onverwacht scherpe of abstracte variaties op tactiliteit en textuur die tegelijk een gevoel van kwetsbaarheid en vervreemding creëeren.

(Re)Framing, 2022 (de installatie met inkt)
Hash/Tag , 2022
Brains, 2022
Not Titled Yet #1,  2022 (het derde object)
Au, 2020 (gouden plexi)
Dromenvanger, 2022 (de stok)
Black Flag, 2022 (de vlag)
Not Titled Yet #2, 2022 (het houten kadertje)

Liesbeth Van Heuverswijn

Liesbeth Van Heuverswijn maakt tekeningen die zijn opgebouwd uit verschillende lagen grafiet op papier, die over elkaar heen worden gelegd en gedeeltelijk weer worden weggegomd. Door deze manier van tekenen krijg je een soort dieptewerking waarbij diverse texturen en complexe oppervakken ontstaan. Het doet in zekere zin denken aan drukken of etsplaten en tegelijkertijd draagt elk werk elegante aspecten in zich dankzij de vele organische vormen. De werken ogen intiem, rustig, verschijnen vaak ‘zonder titel’ en bezitten een dynamisch karakter van een wereld die los lijkt te staan van het alledaagse. Inspiratie komt vaak uit natuurwetenschappelijke boeken, waarbij beelden verwerkt worden tot een tekening waarbij de oorspronkelijke betekenissen niet altijd leesbaar zijn.

Over Lugano van Thomas Bogaert:

“The former Hotel Kulm is situated in Monte Brè near lake Lugano on the border of Switzerland and Italy. It has a terrace with a view overlooking the lake and it is said to be one of the most beautiful views in the world. Thousands of people have been up there; enjoying the landscape, telling stories, sharing beautiful moments with their loved ones, taking pictures and filming the environment. Worldwide probably thousands of postcards have been sent from this exact location. I started to collect these postcards, all sent from this particular place. In the meantime I have a few hundreds of them. In June 2019 I took my camera and visited the former Hotel Kulm. I shot 20 cartridges of Super 8 film. These images and the postcards were the base for a whole new series of drawings, collages and objects, “The Lugano Project”, as well as a short film called “Paper Butterflies”, finished in 2020.”

Kris Martin creëert beelden uit objecten die vragen oproepen over begrippen zoals vergankelijkheid, identiteit en dood. Thema’s die al eeuwenlang de kunstgeschiedenis doorkruisen. Hij vervlecht in zijn werk dan ook kunstgeschiedenis, literatuur en mythes en bespeelt bovendien mechanismen zoals herkenning en vervreemding om ons te doen stilstaan bij de grotere vragen. In de tentoonstelling verschijnt dan ook een reeks fotografische prints die spelen met tijd, tijdelijkheid en vergankelijkheid, stenen die vallen of vliegen, tegenover een blakende hemel.

In 2014 vervaardigde Kris Martin het werk ‘Altar’, een metalen frame dat exact de vorm van de lijsten van het veelluik De Aanbidding van het Lam Gods (1432) van de gebroeders Van Eyck nabootst. Het werk staat onder andere opgesteld op het strand van Oostende en nodigt de bezoeker uit om door het ‘raam’ een blik te werpen op het landschap. De cadrage verandert naarmate je dichtbij of veraf staat. Het creëert een soort van tableau vivant.

Arpaïs Du Bois benadert het mens-zijn in de wereld op een zeer persoonlijke en intieme manier. Haar tekeningen en teksten zijn tegelijk scherp en dubbelzinnig. Het zijn speelse en poëtische observaties van de wereld die haar omringt. Vanuit een intense betrokkenheid reflecteert ze op maatschappelijke kwesties, groot en klein, en de vaak onopgemerkte momenten en gebeurtenissen die ons leven vormgeven. Haar getekende dagboekachtige werken of boeken met titels zoals “entre plusieurs temps”, “jamais de pour toujours” of “chercher la sortie de secours” drukt ze zoveel mogelijk uit met een minimum aan middelen. De beweeglijke lijnen en kleuren bieden de kijker een rustpunt, een manier om de ons omringende werkelijkheid te kaderen.

Fabrice Souvereyns ontwerpt zijn eigen beeldtaal die het midden houdt tussen concrete herkenningspunten en een graad van abstractie. Wie echter de tijd neemt om ze aandachtig te bekijken en te lezen, ontdekt doorheen hun gelaagdheid een zich langzaam prijsgevende figuratie. Iedere millimeter van het papier wordt opgevuld met een ééntonige potloodtint met een zekere hardheid die de nieuwsgierigheid van de toeschouwer prikkelt. In zijn autonome tekeningen vult hij veelvuldig én bijna maniakaal elk blad met vreemdsoortige figuren, en soms gomt hij ze vervolgens even maniakaal terug uit, waardoor een huid van obsessieve sporen overblijft en de tekeningen er als getatoeëerde gerimpelde vellen gaan uitzien.

Hannelore Van Dijck maakt minutieuze en gestructureerde tekeningen die soms hele oppervlakken kunnen beslaan, of het nu gaat om muren, vloeren of vellen papier. Bij het tekenen kijkt ze naar de buitenlaag van objecten en materialen, gaat ze op zoek naar hun tactiele kwaliteiten, hun onderliggende structuren die bepalen hoe het beeld het ruimtelijke karakter bepaalt. In verstilde composities verkent ze de relatie tussen het detail en het geheel en laat een schijnbaar ondefinieerbaar oppervlak zien, Met de neus op elk werk gedrukt, kunnen we als kijker evenwel zien hoe alles in een bijna eindeloze repetitie van puntjes, lijnen of bewegingen opgebouwd is. Met “de nacht van 20 op 21” klinkt hier ook geluid in de gang en presenteert ze de film “the sound of a bird”.

za 19.02.2022
CASCADE met werk van Hadassah Emmerich en Ellen Pil
Salon blanc#50 tijdens de dag van de musea en de galerijen in Oostende

In het oeuvre van Hadassah Emmerich komen thema’s zoals lichaam en identiteit, het zintuiglijke en het sensuele, het erotische en het exotische vaak samen. De sensualiteit van haar schilderkunst schuilt niet alleen in het oppervlak van het beeld, maar ook in haar verfijnde kleurgebruik en technische uitvoering. Sinds 2016 werkt ze met een nieuwe schildertechniek, waarbij ze gebruik maakt van uitgesneden stencils in vinyl, die ze met inkt bedekt en vervolgens op doek, papier of muur drukt. Verwijzend naar de beeldtaal van reclame en pop art, creëert ze beelden die het vrouwelijke lichaam zowel esthetiseren als problematiseren. Ze verbeeldt de paradox van aantrekking en afstoting, intimiteit en afstandelijkheid, verleiding en kritiek. Op die manier slaagt ze erin de handeling van het kijken werkelijk provocerend te maken. (naar een tekst van Nina Folkersma)

Ellen Pil is gefascineerd door de positie van de mens in tijden van verregaande digitalisering, robotisering en massaproductie. In haar artistieke proces verkent ze met haar digitaal archief en grafische programma’s verschillende scenario’s om beelden te maken door voortdurend vormen te schetsen, aan te passen, uit te snijden en te polijsten. Vanuit die digitale studio maken sommige beelden de sprong naar een – veel trager en bedachtzamer – analoog proces en op textiel of hout worden aangebracht. De gekozen materialen en kleuren, de wisselwerking tussen de tweede en de derde dimensie, de kleurverlopen en schaduwen vertellen iets over haar persoonlijke observaties, bizarre verhalen, ongewone anekdotes, fascinerende voorwerpen of verstoorde patronen. Ze laat de mogelijkheden open en lijkt op die manier verwondering aan te sporen.

De ondraaglijke lichtheid van het bestaan
met D.D.Trans & Sofie Muller

The unbearable lightness of being
De ondraaglijke lichtheid van het bestaan

“Hoe zwaarder de last, hoe dichter ons leven bij de aarde komt, hoe werkelijker en waarachtiger het wordt. Omgekeerd, de absolute afwezigheid van last maakt de mens lichter dan lucht, hij stijgt op in de hoogte, neemt afscheid van de aarde en zijn aardse wezen, en wordt slechts half echt, zijn bewegingen even vrij als onbeduidend. Wat zullen we dan kiezen? Gewicht of lichtheid?” – Milan Kundera

In De ondraaglijke lichtheid van het bestaan (1984) blijkt dat de iconische roman niet alleen een verhaal beschrijft, maar de menselijke situatie ondervraagt, er vragen over stelt, het als een raadsel ziet. Er worden slechts flarden over de personages meegegeven, en toch dringt de schrijver Milan Kundera (°1 april 1929, Brno, Tsjechië, woont en werkt in Frankrijk) heel diep tot hen door. Hij kijkt dwars door de hoofden en harten van Tomas, Tereza, Sabina, Franz, Karenin en Simon heen. Hij wil het individuele bestaan doorgronden via een taal die ons van kennis over het concrete leven voorziet. Het boek is een vorm waarin de existentiële binnenwereld van de mens in al haar complexiteit wordt onderzocht en duidt dat heersende maatschappelijke fenomenen niet alles kunnen overheersen, maar dat mensen hun eigen leven ondanks alles gewoon verder leven. Het zijn uiteindelijk dromen, nachtmerries, liefdes, angsten en verlangens die betekenis geven aan het leven.

In deze tijdelijke presentatie van een aantal werken van D.D. Trans (Frank Tuytschaever, °1963, woont en werkt in Ruiselede) en Sofie Muller (°1974, woont en werkt in Gent) worden eveneens verschillende achtergronden en denkbeelden naast elkaar getoond. Hun werken zijn los van elkaar ontstaan en balanceren op ogenschijnlijke tegenstellingen van het alledaagse bestaan. Lastig en luchtig. Zacht en hard. Moeilijk en gemakkelijk. Plastic en marmer. Donker en kleurrijk. Dingen en mensen.

Vanuit twee verschillende perspectieven worden zaken als lotsbestemming en voorbestemming complementair verbeeld en aangereikt. In een minimale opstelling worden werken samengebracht die op het eerste zicht onverenigbaar lijken. Als figuren. Als statements. Als parallelle werelden. Als een eindeloze reeks toevalligheden vol tekens, die zodanig anders zijn dat ze als vanzelf betekenissen lijken te genereren. Metaforen van zwaarte worden net ook plezierige interventies. Dramatische situaties worden niet alleen een grote worsteling, maar ook een humoristische verbintenis.

Er is falen en winnen. Verliezen en wensen. Verwonding en genezing. Twee oeuvres, die afhankelijk van het perspectief een enorme last aanreiken of een groot voordeel bieden. Een zekere zaligheid waar het heerlijk vertoeven wordt. Voor altijd en nooit. Ondraaglijk en licht.

LE WEEKEND
met werk van Stijn Cole en Gert Verhoeven

uitzonderlijk is Salon blanc een 2 DAY ART PROJECT:
za 07.08.2021 & zo 08.08.2021

Op za 07.08.2021, vanaf 15:00 tot ongeveer 16:00: performance met massage van de KAMA SUTRA sculpturen van Gert Verhoeven.

An Vanden Broucke van Touché, Kessel-lo zal op een de door Kristof Lauwers aangepaste compositie van “Prélude à l’après-midi d’un faun” van Claude Debussy een zachtaardige maar indien nodig strenge en intensieve massage toedienen aan minstens twee KAMA SUTRA sculpturen van Gert Verhoeven. Voor meer info wat betreft de massages zie www.touchémassages.be.

Bij wijze van toelichting.
by Eric Colpaert

THINGS UNSEEN als titel voor deze tentoonstelling, ontstond als reactie op de titel van een werk van Bert Koeck (Gustav): “don’t tell God your plans”, wat op zich een contradictio in terminis is. God is Almachtig, weet alles nog voor iets zal geschieden, ziet alles nog voor iets zichtbaar wordt.

THINGS UNSEEN betrekken op een tentoonstelling van Hedendaagse Kunst creëert een stijlfiguur die in de buurt komt van een tautologie of een pleonasme. Immers verwacht men iets te zien dat daarvoor niet eerder werd gezien en wel in die mate dat het alledaags vertrouwelijke er d.m.v. beelden een poëtische lading bij krijgt. Het voorheen geziene schiet tekort, verliest als het ware zijn capaciteit om ten volle drager van ‘de’ werkelijkheid te zijn, van ‘alle’ betekenis. Van een raakpunt te zijn waar de zich ontplooiende en ontwikkelende mens zich kan aan optrekken, zich volledig kan in vinden of er zodanig geestelijk of emotioneel duizelig van wordt dat er opnieuw kansen geboden worden om zich te verwonderen en te verruimen.

THINGS UNSEEN vinden we in een bijbelvers: So we fix our eyes not on what is seen, but on what is unseen, since what is seen is temporary, but what is unseen is eternal. (2 Cor. 4:18)
God raadt het af om vast te hangen aan datgene wat kan gezien worden, want wat kan gezien worden is vergankelijk en wat niet gezien kan worden is eeuwig, is Goddelijk.

Om bij stijlfiguren te blijven, is de titel van deze tentoonstelling misschien wel een hyperbool met als redenen de intentie van deze tentoonstelling extra nadruk te geven door te overdrijven en ons heel ambitieus op te stellen.

Kunst wordt soms als een evolutie van de waarneming beschouwd. Daarom blijft kunst verrassen. In eerste instantie de maker er van, de kunstenaar, op de voet gevolgd door de kunstliefhebber, de galerie- en museumbezoeker, de kunstverzamelaar e.a.

Is kunst een voortdurende inwijding in wat niet eerder gezien kon worden? Ik denk het wel. Hoe vreemd, op het eerste gezicht onnatuurlijk, tegenstrijdig, soms choquerend of averechts kunst kan zijn, toont kunst de dingen zoals ze zijn en in de specifieke tijd en ruimte waartoe ze behoren. Kunst toont de eigen tijd en de eigen ruimte. Vooral bij de gratie van de onstandvastigheid, veranderlijkheid en relativiteit van tijd en ruimte.

Het werk van de zes kunstenaars in deze tentoonstelling is daar een voorbeeld van.

Het oudste werk uit het aanbod, dateert uit de jaren 1920 en is van SERGEI YAKOVLEVICH SENKIN (1894 – 1963). Hij was een leerling van Kazimir Malevich en werd sterk door hem beïnvloedt. Anders gesteld…. Malevich werd als één der eersten gegrepen door een andere beleving van tijd en ruimte, in gang gezet door de industriële revolutie van de 19^de eeuw. Het zich steeds meer en sneller verplaatsen, sneller handelen, sneller zien en op eenzelfde moment heel veel dingen tegelijkertijd. Hij ontwikkelde een revolutionaire abstracte kunst (en architectuur) met zwevende vlakken, parallel boven elkaar geplaatste composities in gelaagde structuren zonder perspectivische verkorting. Alsof alles vanop een heel grote afstand werd waargenomen vanuit een planetaire ruimte. Wat werd afgebeeld heeft niet langer de schijn van stoffelijkheid van materialiteit. Deze richting kreeg de naam RUSSISCH CONSTRUCTIVISME of SUPREMATISME. Van 1928 tot 1932 was SENKIN lid van de Oktobergroep, samen met kunstenaars die deze strekking elk op een virtuoze manier hebben kunnen verkennen en uitdiepen: Klutsis, El Lissitzky, Rodchenko, de gebroeders Vesnin e.a.

YVES KLEIN (1928 – 1962) ontwikkelde op korte tijd een indrukwekkend oeuvre. Het quasi immateriële en de hoge graad van abstractie bij de Russische Constructivisten, bereikte bij KLEIN een absolute climax in hoofdzakelijk monochrome werken van ultramarijn blauw. Het kosmisch gehalte werd niet langer gemeten met planetaire afstanden van zien, maar van zijn. Een universeel, alomtegenwoordig en grenzeloos zijn. De mens behoort tot de kosmos en is de kosmos. Architectuur voor YVES KLEIN mag geen muren meer hebben en is samengesteld uit schermen van warme lucht. De mens is vrij, vliegt of is gasvormig. Een toppunt in zijn oeuvre was het tonen van ‘niets’. Het project ‘Le Vide’ in de Galerie Iris Clert te Parijs uit 1958, is er een mooi voorbeeld van. De met veel poeha aangekondigde en georkestreerde tentoonstelling bracht 3000 bezoekers op de been die naar ‘niets’ kwamen kijken, blauw gekleurde cocktail dronken en naar het schijnt, het fameuze en gepatenteerde Yves Klein International Blue uitzweetten of urineerden.
Bij mijn eerste bezoek aan Salon Blanc, 7 jaar geleden, trof me de bijzondere en unieke ruimte. ‘Dit’ was eenzelfde ‘vide’ als dat YVES KLEIN kon bewerkstelligen in Parijs, ruim 60 jaar geleden. Hier mag men zo weinig als mogelijk ‘afgeleid’ worden door voorgaande stromingen of uitingen in de kunst die opvallen, indelen, massa of gewicht veroorzaken. De authentieke handtekening van YVES KLEIN kon ik verwerven van de bekende Duitse regisseur, musicus, theaterdirecteur en scenograaf Philipp Kochheim( °1970).
Zoals YVES KLEIN ooit ruggelings op het strand van Nice lag te genieten van de oneindig blauwe lucht,
als absoluut kunstwerk dat hij alleen maar hoefde te signeren, wou ik er bij wijze van hommage, YVES KLEIN de witte ruimte van Salon Blanc en i.h.b.z. de ruimte boven de kasten tot aan het plafond van +/- 5,20 m. hoog, laten signeren.
Een merkwaardig toeval vond ik een week terug. Yves Klein stierf op 6 juni 1961….. onze dag van het ‘one day project’, 59 jaar geleden.
Iets heel onverwacht en van anekdotische oorsprong is de aanwezigheid van de oude ingelijste devotieprent van de Heilige Rita. In 1961, het jaar voor zijn huwelijk en waarin hij zou overlijden aan zijn derde hartaanval, bracht hij anoniem en samen met zijn toekomstige bruid Rotraut Uecker, een bezoek aan het heiligdom van de Heilige Rita van Cascia in Italië. Hij overhandigde de zusters een zelfgemaakte ex voto die pas in de jaren ’80 en omdat het klooster bladgoud nodig had, werd herontdekt.
Het werk bestaat uit een plexi doos met pigmenten ultramarijn en roze, bladgoud, 3 goudklompjes en een gebed. Zijn leven lang had YVES KLEIN een grote devotie voor de Heilige Rita. Hij bad regelmatig tot haar en vroeg opdat zijn werk hem kon overleven en van grote betekenis zou zijn voor de geschiedenis van de moderne kunst. Hij werd amper 31 jaar en maakte op 7 jaar tijd meer dan 1000 werken en installaties, ontwikkelde performances van zo’n kwaliteit en waarde dat hij een plaats kan innemen in het rijtje van de allergroten: Leonardo Da Vinci, Vincent Van Gogh, Marcel Duchamp, Francis Bacon, Bruce Nauman etc.

EDITH VAN LECKWYCK (1889-1987) was een Belgisch Nederlandse kunstenares die in 1916 met haar ouders gevlucht was voor het oorlogsgeweld en in Den Haag onder de indruk kwam van de expressionistische groep ‘Der Sturm’. Ze kreeg een schilderopleiding van Jules Schmalzigaug. Ze ontmoette Wassily Kandinsky en Heinrich Campendonk. Met Heinrich Campendonk trad ze in het huwelijk en zou pas na zijn dood in 1957 zich opnieuw ten volle wijden aan haar kunst. Haar werk kenmerkt zich door een flamboyante expressionistische stijl en impressies van de zee, fauna, flora en van poëtische landschappen. Het gepresenteerde werk ‘Rosendael France’ toont een gehucht nabij Malo les Bains en het geïndustrialiseerde Duinkerke. Op de vlugschets in houtskool heeft de kunstenares aantekeningen gemaakt met potlood over kleurgebruik en perspectief. Deze kan men en met de eigenverbeelding nu zelf invullen.

BERT KOECK (Gustav) Brussel °1971, is een interieur- en meubelontwerper, conceptueel kunstenaar en docent aan de LUCA SCHOOL OF ART BRUSSELS-GHENT. Zijn werk heb ik voor het eerst leren kennen via zijn website www.gustavv.com. Onmiddellijk trof me de originaliteit, de dynamiek, de coherentie, de maturiteit en het eigentijds en avontuurlijk karakter van zijn werk. De opvallende titels zijn zowel humoristisch, misleidend en eigenzinnig.  BERT KOECK misbruikt naar eigen zeggen ‘de techniek’. Hij gebruikt ‘geen Photoshop’, bevestigt hij met klem.
2D-werk kent een braaf productieproces. Een fototoestel wordt op een statief geplaatst. Met een laserlijn beschildert hij bv. een lichaam. Het lichaam beweegt en BERT werkt met verschillende sluitertijden zodat het resultaat gelaagd wordt en men i.p.v. een harde foto ‘iets fluweelachtig’ te zien krijgt. ‘Precies röntgenfoto’s over elkaar’. Funest wordt het wanneer BERT KOECK zich beeldend t.t.z. 3D uitdrukt. Hij ‘misbruikt’ de techniek. Tijdens een scan van een object worden andere standpunten ingenomen of worden de markeringspunten verplaatst. De software wordt daardoor misleid, corrigeert zichzelf, probeert de verschillende opnames samen te stellen, begaat fouten en maakt er uiteindelijk een zootje van. Deze informatie wordt in drie dimensies uitgeprint op de grootte van een foetus. Een hybride wezen dat zijn/haar eerste levensvatbare momenten beleeft in een couveuse en laat vermoeden dat er een aanvang wordt genomen met groei of met een evolutie in een tijd en ruimte die even verstoord zijn als het proces van de ontwikkeling van het embryo.
(wordt vervolgd)

KARL MANOVSKY (Kiev 1973) is van opleiding ingenieur met een specialisatie in aerodynamica en stuurmechanismen van vliegtuigen. Ik leerde KARL MANOVSKY voor het eerst kennen op Ebay. Hij verkocht een deel van zijn UFO-collectie: krantenknipsels, tijdschriften, foto’s en schilderijen. Ik kocht alles wat hij te koop aanbood en we begonnen een intense uitwisseling via mail en Messenger over fenomenen in onze werkelijkheid die altijd heel arbitrair of twijfelachtig werden beschouwd. Zijn vader was afkomstig van Minsk/Belarus en zijn moeder is Frans. KARL MANOVSKY volgde tijdens zijn studies voor ingenieur, avondacademie aan de Vasilenko Art School en had geen carrière als kunstenaar voor ogen. Kort na onze kennismaking op het internet zou KARL naar Asco/Californië verhuizen om voor  Boeing te werken. De twee werken in de tentoonstelling bij Salon Blanc ontstonden met behulp van aanwijzingen en schetsen. Het drieluik toont een Franse kopergravure uit de 18^de eeuw. Een zwevende kei (herkomst Le Pradet/Côte d’Azur en bezorgd door een nicht van hem), een spons uit de Middellandse Zee en de kleuren wit, zwart en wit linnen. Yves Klein is niet ver weg en heeft misschien als een ‘geest’ het tot stand komen en de verwerkelijking van het werk, gestuurd of begeleid? ‘Tot stand komen’ wil zeggen ophouden met (te snel) bewegen en daardoor zichtbaar worden.
Het werk dat d.m.v. twee peepholes bij het pand aan de Romestraat 20 wordt getoond, kan hier niet worden beschreven, anders is de pret er af.

ERIC COLPAERT (1959-2052)
Els Wuyts had ik uitgenodigd voor een ‘studio visit’ met de hoop om in Salon Blanc tentoon te stellen. Het viel me op dat Els ‘goed keek’ en het inmiddels gerealiseerd renovatieproject van mijn woning op een verrassende en gevoelige wijze wist te appreciëren.
Dus ‘ja’ en of ik nog enkele kunstenaars wist om mee samen te werken?
Waarom Salon Blanc? Na een afwezigheid van ruim 20 jaar, ben ik mijn lesopdracht aan de LUCA SCHOOL OF ART BRUSSELS-GHENT gestopt om enkele privézaken te regelen en af te werken en me ‘uiteindelijk’ de rest van mijn tijd volledig aan ‘mijn werk’ te kunnen wijden. Ik debuteerde opnieuw bij EMERGENT te Veurne, nam deel aan een groepstentoonstelling in Kaliningrad en in Moscow, toonde werk in Antwerpen en wou Salon Blanc op mijn C.V. Niet alleen omwille van de kwaliteit van dit exclusieve kunstenaarsplatform dat Els Wuyts en Yves Velter hebben opgezet, maar omdat ik die ruimte, die plek zo goed vind.

Eric Colpaert, deelnemend kunstenaar en curator. Oostduinkerke 04 06 2021.
www.ericcolpaert.com

Salon blanc #46
REASONS TO BE JOLLY

Tom Poelmans
Peter van Ammel
Bart Vandevijvere

Zaterdag 13 februari 2021

Feel welcome, de ruimte wordt aangepast om de verspreiding van het corona-virus te vermijden met een uitgestippeld parcours, in- en uitgang en een beperkt aantal bezoekers.

www.tompoelmans.be
www.petervanammel.com
www.bartvandevijvere.be

Voor één keer is Salon blanc een virtuele plek tussen dwaling en ontdekking, tussen AMVK en DDV, Anne-Mie Van Kerckhoven (°1951, Antwerpen) en Danny Devos (°1959, Vilvoorde). Ze werken met verschillende invalshoeken, duiken bedachtzaam en scherp in persoonlijke thema’s en schuwen de maatschappelijke reflecties niet. Installaties, filmbeelden, tekeningen zijn beeldende aanleidingen om het over moraal, representatie, taal te hebben. En ook over macht of geweld. En over het mannelijke en het vrouwelijke. Vrouw en man. X en Y en Z.

33 vrouwenreeksen

Ik wilde de maquettes tonen van mijn boek-project “33 vrouwenreeksen”. 

Het zijn vier A3 werk-boeken, liggend formaat, geprint op mijn computer, met plastic Atoma-rondjes gebonden. Dat is gemakkelijk om dingen toe te voegen en weg te halen. De vrouwenreeksen en hun uitleg werden op A3 geprint, op A4 staan al mijn teksten uit de periode van de tot stand koming van elke vrouwenreeks, alle tekstwerken die ermee te maken hebben. We zijn in mijn bureau nu volop bezig met schiften en opzoeken van originelen. Een vijfde boek is een teaser, ook op A3, liggend, die door mijn stagiaire Sean Tay is afgemaakt begin dit jaar. Het hele project startte al in 2015.

Ik wilde die vijf boeken daar leggen ter inzage en desgewenst uitleg geven aan wie iets vraagt.

Toen Salon Blanc me vroeg een van hun dagen te organiseren nodigde ik Danny Devos uit, die voorstelde een speciaal werk te maken voor die dag en plaats. Ik koos ervoor mijn ontwerp-boeken te tonen omdat dit het werk is waar ik op dit moment mee bezig ben. 

Voorjaar 1981, de periode waarin Danny en ik Club Moral oprichtten, heb ik mijn eerste werk met vrouwenreeksen gemaakt. De laatste reeks werd afgesloten wanneer ik mijn eerste retrospectieve tentoonstelling aan het voorbereiden was. 

33

Mei 1981, Kleine Ausstellungraum in Künstlerhaus Hamburg: ik was 29 jaar en zette voor de eerste keer een set vrouwen in om een plastisch, esthetisch-theoretisch traktaat te maken. Het was onder de vorm van een installatie die reikte van het plafond, langs de muur, tot op de grond, uitwaaierend. Ik stelde in vijf rijen vijf begrippen en hun onderlinge verhoudingen voor. De titel van de installatie: Stress = (Proviand + Politik) x (Jugend + Poison). Er was een informatieblad beschikbaar waarop o.a. de vijf rijen van werken werden opgelijst in kernwoorden. Ik presenteer erin de installatie als een programma dat de hersenen bestormt, een veld van informatie en associatie, een manier om de realiteit los te koppelen van de plaats waarop uw geest zich nu bevindt.

Tussen 1981 en 2015 heb ik 33 reeksen met vrouwenafbeeldingen gemaakt. Daarvoor gebruikte ik gedrukte beelden uit erotische pulp magazines tot aan de seksuele revolutie. Later kwamen daar beelden bij uit actuele tijdschriften en uit geschiedenisboeken. 

De vrouwen en hun poses die mij inspireerden, herwerkte ik elke keer volgens een ander systeem. 

Terwijl ik aan een bepaalde serie werkte, filterden zich onderliggende codes uit. Spelenderwijs kwamen logische verbanden aan het licht. Door beelden te koppelen aan abstracte begrippen uit andere domeinen dan de kunst kon ik – ongestoord door kunsthistorische dogma’s – hedendaagse inhoud aan de reeksen geven. Een inhoud die dus het resultaat was van mijn samenspel tussen plastisch en ideologisch materiaal en een gekozen techniek. Eens de mogelijkheden uitgeprobeerd, kwam die bepaalde reeks vanzelf tot stilstand. Elk probleem heeft zijn eigen limieten qua tijd en oplossingen. Het einde van zo’n cyclus bestond vrijwel altijd uit het meest perfecte werk of het meest positieve statement van de reeks. 

In 2015, 34 jaar na de eerste reeks van vrouwen en theorieën, maakte ik de laatste vrouwenreeks met de titel Ruis en Raster. Van april tot eind juli 2015 was ik bezig aan 5 kleinere tekeningen/collages op lieflijk pastelpapier. Ik gebruikte kleurpotlood en pastel, en bic-te ronddraaiende kinderrasters als orbs in de ruimte. Ik kleefde er plastic gezichtsversierinkjes voor kleine meisjes op. Als constante ben ik op elk blad begonnen met een sjabloon voor kamerwandversiering. Op de eerste twee werkjes staat heel veel tekst, de figuren zijn pin-ups. Op andere tekende ik afbeeldingen ontleend aan klassieke schilderijen. Op de laatste word ik door engelen weg gedragen, vanop de schoot van kunstenaar Hugo Roelandt, mijn vriend-mentor die toen in juli stierf. Deze serie van 5 gaat over theorievorming en statement, cultuur als moderne anesthesie. Anesthesie voor het besef dat het leven een massaorganisatie is, die taal en symbolen als geheugen plannende machines inzet. Zowel om het bestaande in stand te houden als om het nieuwe uit te proberen.

Dit telkens naar het nieuwe zoeken wordt in de neurowetenschap novelty seeking genoemd. Het schijnt verslavend te zijn.

(Anne-Mie Van Kerckhoven)

De tentoonstelling Minimal Morality omvat werken van Ronald Ophuis die o.a. ingaan op de volgende geschiedenissen: De Arabische Lente, de burgeroorlog in Sierra Leone, de situatie van politieke gevangenen in Egypte en het taboe op het krijgen van een miskraam. Ophuis kiest ervoor deze traumatische beelden te schilderen, niet zelden op groot formaat, en zorgt er zo voor dat wegkijken niet mogelijk is. “De tijd heelt alle wonden”, luidt het (Nederlands) spreekwoord. Volgens Ophuis is het noodzakelijk en urgent om ervoor te zorgen dat het niet altijd gebeurt. “Als pijnlijke geschiedenissen geen pijn doen bij mensen die niet direct getuigen waren dan ontwikkelt de samenleving zich richting een verkeerd historisch besef en een schuldeloze moraliteit, want het is kinderspel om verraders te vinden en gewetens te corrumperen. We moeten niet voorkomen dat mensen slachtoffers worden, maar er moet voorkomen worden dat mensen beulen worden”

In zijn werk speelt de vraag: hoe willen we ons herinneren, welke beelden mogen deel uitmaken van ons collectieve bewustzijn.

Er is altijd een spanning tussen aantrekking en afstoting in het werk van Ophuis: de schilderijen bevatten een schoonheid maar veroorzaken tegelijkertijd een huivering. Met zijn kenmerkende verfbehandeling en nauwgezette composities maakt Ophuis strategisch gebruik van wat de mogelijkheden van de schilderkunst hem bieden. Maar de onderwerpen die hij kiest, zijn vaak confronterend, in de verwachting dat de kijker een standpunt inneemt over wat wordt afgebeeld. Via de emotie maakt hij van de kijker een betrokken getuige en daagt deze daarmee uit zich te verhouden tot de inhoud van het werk.

Een gedeukt brandbusapparaat en een omgekeerde vaas op een sokkel op een kast. Een blinkende kromming op de vloer en een rustende balk tegen de grote wand. Een betonnen unit in de gang, een tl-lamp op een halfzwevende plank of een reeks architectuurelementen in karton op de tafel.

De eenvoudige en terloopse ingrepen met alledaagse voorwerpen die de kunstenaars in de ruimte aanbrengen, verwonderen en doen reflecteren. Henk Delabie en Roeland Twelinckx heffen tegenstellingen op en doorprikken verwachtingspatronen. Het zijn sculpturale interventies in een open ruimte die een vorm van frictie genereren en in een tijd na deze lockdown verrassend verfrissend zijn.

Visuele en conceptuele twists verwarren uitnodigend, statisch en beweeglijk, verankerd en vrij.

Salon blanc is tijdelijk aangepast om de verspreiding van het corona-virus te vermijden met een uitgestippeld parcours, in- en uitgang, een beperkt aantal bezoekers en de aanwezigheid van veiligheidsmaatregelen.

Feel welcome.

Meer info:
Henk Delabie &
Roeland Tweelinckx

Tijdens de Nacht van de Musea en de Galerijen brengen Hilde Overbergh (°1964, Leuven) en Alice Vanderschoot (°1989, Zwevezele) voor één dag installaties, schilderijen, sculpturen en allerlei beeldend materiaal uit hun ateliers naar Oostende. In Salon blanc is er ruimte voor een gesprek met de kunstenaars om 14:00 en loopt de tentoonstelling onder de titel ZINTUIN door tot 22:00.

tentoonstelling met werk van Franz Anaïs en Filip Vervaet
gesprek met de kunstenaars om 11:00

De beeldende en verhalende lijnen van kunstenaars Lieven Decabooter (Wevelgem), Karin De Vylder (Oostende), Juanan Soria (Gent) en Nele Van Canneyt (Kortrijk) voor 1 dag in 1 geheel…

Duizelend en wankelend: de organische beeldtaal van Joke Raes (°1983, woont en werkt in Gent) is die van het amazonewoud, van de woekerende, wriemelende natuur waarin de mens één soort is te midden van honderdduizenden andere waarbij ze er toch in slaagt om het overzicht te bewaren, alsof ze de facetogen van een libelle heeft geleend om ook in volle vlucht nog precies te weten waar ze zich bevindt.

En ook bij het eerste contact met het oeuvre van Steven Peters Caraballo (°1978, woont en werkt in Hasselt) lijk je omver geblazen te worden. Je denkt meteen te weten wat je ziet, maar bij nader toezien weet je het echter helemaal niet meer, je oorspronkelijke, prille zekerheid verandert in een soort illusionaire wereld. Zijn onderwerpen lijken te wijzen op geluk of nostalgie, maar toch is er die bepaalde logische verwachting die gepaard gaat met een onderhuidse dreiging.

Zwaartekracht en beweging zijn twee elementen die het oeuvre van Frederic Geurts beïnvloeden. Het zijn fenomenen waarin hij tegelijk ook de menselijke conditie in herkent en zichtbaar worden in zijn monumentale en fragiele structuren en installaties. Het gaat om de wankele, kwetsbare momenten tussen behoud en verlies, tussen vastheid en vloeibaarheid, tussen tastbaarheid en verdwijning, tussen aarde en hemel.

Salon blanc

De beeldende en verhalende lijnen van kunstenaars Max Kesteloot (Oostende), Simon Laureyns (Gent) en Yoann Van Parys (Brussel) voor 1 dag in 1 geheel, tijdens de Nacht van de Musea en de Galerijen in Oostende.

Nacht van de musea en de galerijen

voorstel voor een monument
Philip Van Isacker

JACOPO’S VERLOREN MEESTERWERK

Gedurende de laatste 11 jaren van zijn leven, tussen 1546 en 1557, werkte Jacopo Pontormo aan wat zijn laatste werk en zelfs zijn magnum opus zal worden. In het koor van de San Lorenzo in Firenze realiseert hij een fresco-cyclus met als onderwerp diverse thema’s uit het Oude Testament. Twee grote taferelen domineren het geheel: links de zondvloed en rechts de opstanding uit de doden.

Wat ook het onderwerp is dat wordt voorgesteld, elk tafereel is gereduceerd tot het naast elkaar samenbrengen van naakte lichamen zonder enige ruimtelijke context. Jacopo werkte eraan in volledige afzondering en niemand behalve zijn directe helpers kreeg het werk in wording te zien, zelfs niet de opdrachtgever, Cosimo de Medici.

Bij de onthulling overheerste onbegrip, niet alleen over het ongewone samenbrengen van de verschillende onderwerpen maar vooral over de manier waarop orde, maat, perspectief en tijd afwezig zijn en enkel lichamen overblijven, als in een kosmisch niets.

Twee honderd jaar later in 1738 worden bij herstellingswerken aan het transept van de kerk de fresco’s onherroepelijk vernietigd tot opluchting van de tijdgenoten. Wij kennen het werk enkel van de beschrijvingen van vooral Vasari en het handvol voorbereidende tekeningen van Jacopo zelf die in het Uffizi museum bewaard worden.
Jacopo’s tekeningen, vooral die over de zondvloed, werden het vertrekpunt voor mijn voorstel voor een toekomstig monument.

VOORSTEL VOOR EEN TOEKOMSTIG MONUMENT

Zolang de schande voortduurt dat mensen, wanhopig op zoek naar een leven dat waard is om geleefd te worden, aan hun lot worden overgelaten ook al kan dat hun dood betekenen, zolang is het de tijd voor directe actie.
 Als ooit deze schande ophoudt te bestaan dan is misschien het ogenblik gekomen voor een monument, een teken dat wil herinneren aan wat gebeurde en wat nooit meer mag vergeten worden.

Het monument staat op een kade, voor de zee.

Philip Van Isacker (°1949) studeerde rechten en kunstgeschiedenis aan de Universiteit Gent. Pas later werd hij schilder, beeldhouwer en conceptueel kunstenaar. Hij kende zijn definitieve doorbraak in 1986 toen hij deelnam aan Chambres d’amis in Gent en gaf tot 2014 les aan Luca School of Arts in Gent. Aanvankelijk maakte hij geometrische vormen in uiteenlopende materialen, zoals marmer, metaal, papier en klei, terwijl in recenter werk ook organische en menselijke elementen verschijnen naast videobeelden. Deze verschillende materialen en de diverse manieren van werken geven vorm aan een dialectische confrontatie tussen het klassieke beeld en de aanvaarding van twijfel. Elke eindtijd heeft telkens een voorlopig resultaat: alleen het onvoltooide kan compleet zijn.

Philip Van Isacker werkte eveneens aan het boek ‘De sculptura’, een bundeling van een reeks beschouwingen over sculpturen, die kunnen leiden tot een inzicht in de beeldhouwkunst. Het zijn kunstwerken die hier en nu inwerken op onze geest en onze verbeelding zoals de ontelbare andere beelden en afbeeldingen die ons omgeven dat doen. Dat de beeldhouwkunst, meer dan elke andere kunstvorm, erin slaagt om ons te blijven boeien over de grenzen van tijd en ruimte heen, heeft te maken met het gegeven dan de traagheid van het medium waardoor de inhoudelijke uitweidingen wegvallen en het beeld als resumé van de werkelijkheid overblijft. Het is zijn overtuiging dat het precies daarom mogelijk is om te schrijven over beeldhouwkunst in diezelfde geest van openheid naar een groter en onbevangen publiek, zonder voortdurend terug te vallen op de gebruikelijke conventies die de kunstwerken vaak eerder afsluiten dan toegankelijk maken.

zaterdag 29 september 2018
tentoonstelling met werk van
Lysandre Begijn
Chantal Grard
Leen Vandierendonck

Lysandre Begijn (1977, woont en werkt in Gent) studeerde beeldhouwen aan het KASK in Gent, en ondertussen vormen schilderijen de ruggengraat van haar oeuvre. Haar doeken lijken op het eerste zicht abstract hoewel de kijker er eveneens herkenbare vormen of gezichten in kan herkennen. Het lijken wel oerbeelden die veruitwendigd worden in kleurrijke vormen en die opgestapeld en als transparante sluiers over en op het doek worden aangebracht. Ze creëert als het ware een imaginaire wereld, waarbij fantasie, het onderbewuste, intuïtie en een innerlijke gedachtegang aanleiding zijn voor composities in vorm en kleur, die ze organisch en ‘net niet’ symmetrisch construeert. Een kleurrijke echo aan archetypische beelden, exotische landschappen, ornamenten uit oude culturen, de planten- en dierenwereld.

Het plastisch werk van Chantal Grard (1970, woont en werkt in Koksijde) vertrekt van organische vormen. Haar sculpturen zijn gemaakt in klei, gips, paraffine, was en brons en situeren zich in een boeiend spanningsveld tussen abstract en figuratief. Elk materiaal heeft zijn eigenheid en biedt de beeldhouwer specifieke mogelijkheden. Contrasten tussen ruwe en gladde oppervlaktes blijven een interessepunt. De zachte glooiende vormen in haar werk verwijzen naar menselijke rondingen en naar groeistadia van mens, dier en plant. Ze speelt met organische vormen, die associaties oproepen met bestaande elementen, maar die toch duidelijk afwijkingen vertonen. Met hun suggestieve rondingen, verwijzen haar werken naar thema’s als vruchtbaarheid en groei, uitzetten en krimpen maar evenzeer naar de tegenpolen: rotten, afsterven, vergaan.

Het zoeken naar een ideale structuur is wat Leen Vandierendonck (1971, woont en werkt in Maarkedal) motiveert in haar tekeningen en schilderijen. Ze zijn een soort intuïtieve wiskunde, gebaseerd op verzamelingen en geruite of gekleurde vlakken die ze in een tweedimensionaal perspectief ordent. De kleur raakt aan het onbewuste, het intuïtieve en werkt in op de emotie. Het verdiept de poging tot ordening en verbindt met het collectief bewustzijn. Haar werken ontstaan in reeksen en worden verzamelingen rondom één bepaald uitgangspunt zoals materiaalgebruik, plaatsing in de ruimte of compositie. Ze vergelijkt haar beeldende zoektocht met die van de fysici. “Ik zoek, net als zij, naar het tastbaar maken van wat we niet zien, de ideale structuur, de perfecte verzameling in een wereld die een simulatie kan zijn en daardoor in de kern misschien zelf niet tastbaar is.”

Fik van Gestel
Wankelmoed

“Ik heb dertig jaar lesgegeven,” aldus Fik Van Gestel (geboren in 1951 in Turnhout, woont en werkt in Gierle) in een interview voor H ART in 2013, “maar ik kan nog altijd geen handleiding formuleren om te schilderen. Het blijft een mysterie hoe je een schilderij maakt”, zegt hij. Over de oorsprong kan hij wel iets vertellen: “De eerste impulsen komen van de directe omgeving. Dikwijls is het iets uit de natuur, maar het kan ook een fysiek ongemak zijn dat ik probeer te schilderen. Ik vertrek van foto’s, herinneringen, een sfeer, een stemming. Dan maak ik aquarellen. Door altijd opnieuw te aquarelleren, wordt het stilaan een autonoom beeld. Wat me het meest prikkelt, is toch die vertaling maken naar het schilderij, een schilderkunstig gebeuren van kleur, licht, vormen.”

Karin Hanssen
The Selection

Salon blanc, een ‘one day art project room’, toont tentoonstellingen waarvan de duur beperkt wordt tot één moment. Tijd speelt in het werk van Karin Hanssen evenwel een grote rol en is prominent aanwezig in de vorm van de terugblik die gevangen zit in elk schilderij. De beelden die ze maakt zijn gebaseerd op gevonden fotografisch bronnenmateriaal uit het verleden die ze transcribeert naar het canvas. Deze verplaatsing in tijd en medium heeft een enorme impact op de lezing van het beeld en vooral op de tijdservaring, zonder dat het beeld zelf ingrijpend verandert. Een foto is een vluchtige getuigenis van een vastgelegd moment uit het verleden, een schilderij is dat niet. Een schilderij heeft een trage lezing. Het heeft die directe band met de werkelijkheid niet, wel met de kunstgeschiedenis, met het verleden, het heden en de toekomst . Door die ingrijpende transformatie in de lezing en betekenis van een beeld, die vooral door de context bepaald wordt en niet zozeer door ingrepen in de index van het beeld, grijpt ze het moment van Salon blanc aan om dat korte moment, die ene dag, te verlengen door er een tijdsblok aan vast te klinken. Een tijdsblok zoals een schilderij dat ook meedraagt in de vorm van de kunstgeschiedenis waar het deel van uitmaakt.

Save the date
tentoonstelling
Nadia Naveau

De beeldhouwster Nadia Naveau experimenteert in haar oeuvre met vormen, materialen en kleurgebruik. Voor haar sculpturen put ze inspiratie uit verschillende contexten en kneedt die samen tot een vreemde, eigenzinnige iconografie. Ze creëert zowel levensgrote als zeer kleine sculpturen en boetseert die doorgaans uit klei. Vervolgens realiseert ze een beeld in de meest uiteenlopende materialen: gips, keramiek, polyester, beton, of plasticine.
In haar oeuvre verenigt Nadia Naveau naadloos vormen en iconografie van de oudheid met die van onze hedendaagse maatschappij, waarbij ze de grenzen aftast tussen het figuratieve en het abstracte, het barokke en het gestileerde, het hedendaagse en het klassieke.

Ondertussen is het ook ‘De Nacht van de musea en de galerijen’ waarbij een aantal Oostendse galerijen en musea hun deuren open zetten. Volg het verlicht parcours en laat je meevoeren: klik hier voor meer informatie.

“I spy with my little eye…” toont op verschillende manieren het tijdsverloop in ons kijken naar beelden. De figuur die op de grond ligt en de blik stuurt bij het binnenkomen, lijkt zich in stukken te tonen. Hij laat zich door het perspectief en de stappen van de kijker uitrekken en weer samenbrengen tot wat lijkt op een leesbaar geheel. Nadia Naveau’s beelden veranderen en verbuigen zich in de wandeling van de kijker. In haar sculpturale collages, overwoekeren losse elementen elkaar tot ze plots zonder duidelijk aanwijsbare reden in elkaar passen. Als Nadia over haar werk spreekt imiteert ze met haar handen de vormen die ze aanwijst, en volgt de ene na de andere anecdote over toevallige ontmoetingen van objecten, stukken en brokken. Ze kijkt minutieus naar kleur, textuur en compositie en boetseert daarmee onze kijkervaring. Dat plastisch Fingerspitzengefühl en haar “spy-eye” mengen zich met onderdelen die herkenbare referenties dragen, tot haar vrije opstellingen en dense figuren op zichzelf recht blijven staan. Het creatieproces lijkt zich op die manier verder door te trekken in de kijker die gepuzzeld en verrast kijkt naar technische vaardigheid die zijn handen leent aan sterke intuïtie.

Aangestoken door de fresco’s van Goya, bewegen schetsmatige toetsen vrij rond in sterke composities. Als om alle papillen van perceptie aan te scherpen, tarten haar vormen onze verwachting van schaal en perspectief. Kleine gevonden tekeningen worden opgeblazen en drie dimensionaal gemaakt in een ontregeling van ruimtelijkheid en representatie. Hetzelfde gebeurt in de spiegelende vlakken, de bas-reliëfs en in de sculptuur die draait om zijn as. Het lijkt wel of Oskar Schlemmer zachtjes verder ademt in Naveau’s gestileerde, deels geometrisch geworden figuren en in het spel van theatrale dimensie. Hoewel de sokkel vaak decor is voor de sculptuur, verheft Nadia hem van drager tot onderdeel van het werk. Kleine arena’s voor kleurtoetsen brengen spel en afgemeten precisie samen, en maken alweer op een andere manier de constructie van een beeld tastbaar.

Céline Mathieu

Bart Baele (°1969) is een schilder, woont en werkt in de buurt van Gent (België). Zijn oeuvre lijkt een vermenging van spanningen, bitterheid en een vreemde zachtheid. Hij hanteert titels die zowel literair als beknopt zijn, zoals “Petite Céramique pour le chef culture”, “Ensor ontgraven” of “Schopenhauer + mother” Hij vertaalt in zijn schilderijen, sculpturen en installaties een lijdensweg die hij sublimeert via een vreemde schoonheid die niet verstoken is van enige spiritualiteit. Hij creëert zijn oeuvre in een bepaalde wanorde, waar hij van het ene werk naar het andere verwijst, zijn tijd neemt, zijn wereld vormt. Het is een weg waarin hij elk schildersdoek lijkt binnen te gaan, mogelijke paden doorzoekt, verdwaalt en zich soms keert naar het licht…

Peter De Meyer stelt zich op als een aandachtig waarnemer van zijn omgeving en onderzoekt het complexe proces van observatie en perceptie door middel van verschuivingen in context en betekenis. Een groot deel van zijn werken vertrekt van de gedachte dat objecten, ideeën en situaties zowel in het individuele als in het collectieve geheugen aan associaties verankerd liggen.  Door middel van subtiele ingrepen en creaties doorbreekt hij bepaalde verwachtingspatronen en creëert hij de voorwaarden om het onzichtbare zichtbaar te maken.

Het werk neigt naar het conceptuele maar behoudt steeds een narratieve structuur. Dit is onder meer het geval wanneer hij reflecteert over de codes en systemen in de kunstwereld en zijn positie als kunstenaar. Zo stelt hij het speculatieve karakter van de kunstmarkt en de kunstkritiek in vraag zonder zijn opdrachtgevers, zichzelf of zijn publiek te schuwen.

vrijdag 30 juni 2017
tentoonstelling
18:00 — 22:00
artist talk Michaël Aerts & Frank Maes
18:00 — 19:00

Michaël Aerts maakt sculpturen, tekeningen en performances, waarbij referenties aan het cultuurhistorisch verleden een uitgesproken rol spelen. Belangrijk daarbij is het onderzoek naar het potentieel van de symbolen, de codes, de vormen en functies van dat erfgoed voor de kunst, de kunstenaar en de mens van de 21ste eeuw.
Michaël Aerts’ monumentale sculpturen zijn vormelijk gebaseerd op historische modellen (zoals het borstbeeld of de obelisk) en worden meestal uitgevoerd in flightcase-materiaal dat ook gebruikt wordt voor transportkisten. Op die manier wordt de typisch hedendaagse dimensie van mobiliteit op een aloud model van beeldhouwkunst geprojecteerd. In zijn oeuvre verwerkt Michaël Aerts ook het thema ‘verpakken’, waarbij de verpakking symbool staat voor het tijdelijk verbergen van een object ten behoeve van de migratie ervan, van de ene plek naar de andere, van de ene periode naar de andere, van de ene cultuur naar de andere.
In een tijdperk waarin alles uitermate mobiel lijkt, waarin allerhande codes en betekenissystemen die eigen waren aan een bepaalde cultuur of subcultuur (van louter artistiek tot maatschappelijk), en die vaak op stabiliteit waren gericht, continu verschuivingen ondergaan, wil Michaël Aerts als kunstenaar nadenken over hoe we met ons rijk patrimonium kunnen blijven omgaan.

In deze editie van Salon blanc wordt nieuw werk gepresenteerd ‘voor één dag’ en gaat Michaël Aerts (om 18:00) in gesprek met Frank Maes, kunsthistoricus, initiatiefnemer en curator van EMERGENT in Veurne, voormalig wetenschappelijk medewerker aan S.M.A.K. in Gent. De tentoonstelling loopt verder tot 22:00.

De projecten van kunstenares Maria Blondeel (1963) onthullen een aanpak in verschillende disciplines om de veelkleurigheid van onze dagelijkse wereld uit te drukken. De schoonheid van onverschilligheid die door immateriële verschijnselen als licht en geluid uitgeoefend worden, heeft haar tot akoestische begrippen gebracht, onder invloed van de recente technologie, computerprogramma’s en geluidssystemen. Haar interesse in interactiviteit leidde haar naar het verkennen van de relatie tussen beeld en geluid door middel van methoden van sonificatie. Haar liefde voor de experimentele muziek moedigde haar aan om kans-bewerkingen aan te wenden in fotografie, computergestuurde apparaten toe te passen in de visuele media en haar beelden te gebruiken voor geluid genererende apparaten. In haar beeldend werk deconstrueert Maria Blondeel aleatorische processen in kleurrijke installaties met de wens om de ervaring van de waarnemer te herstellen. Om te leren van de natuur voegt de kunstenares geluid, beeld en technologie samen in één illusievolle interactie waarbinnen de tijd van de tentoonstelling en de incidentele tijd van de bezoeker actief versmelten. Hoewel ze op grote schaal technologie gebruikt in haar werk, domineert het nooit. Haar oeuvre laat een opmerkelijke poëtische en picturale indruk na.

Leen Van Tichelen (1981) studeerde schilderkunst aan Sint Lucas in Gent en ruilde kort nadien het schildersdoek in voor papier. Een veel kwetsbaarder materiaal om op te werken, maar ook een drager die haar meer mogelijkheden biedt. Ze tekent en schildert op papier in alle soorten en maten: kleine blaadjes uit een ruitjesschrift dienen soms als basis voor bevreemdende collages waar ze vervolgens verder op tekent. Maar evengoed tekent ze in houtskool op grote lappen bruin pakpapier. Ze toont haar papieren werken liefst in al hun kwetsbaarheid: zonder kader aan de muur genageld, of zelfs vrij in de ruimte hangend. Aanleiding voor haar werken is steeds een directe prikkel uit de realiteit: een nieuwsbericht, foto’s, fragmenten uit boeken, flarden muziek of een ontmoeting. Vooral onrechtvaardigheden en misstanden treffen haar.

Dungeness Revisited
Hans Vandekerckhove

Hans Vandekerckhove volgt, net als een wandelaar, een pad of een route, gevormd door sporen van generaties die er voor hem liepen. Wandelen is zoals het lezen van sporen, het ontcijferen van een landschap dat telkens weer wordt herschreven omdat ze vol zijn met herinneringen.

In de kunst is het niet anders. De zoektocht naar een eigen stijl gaat over hobbelige wegen, roepen vragen op, antwoorden blijken niet altijd voldoende. Vandekerckhove durft nieuwe wegen in te slaan. Aanvankelijk, in de jaren zeventig, schildert en tekent hij figuratief, in een tijd dat de meeste kunstenaars conceptuele kunst maken. Geleidelijk aan kiest hij voor de abstractie, na het lezen van Doctor Faustus van Thomas Mann. ‘Hoe wiskundiger je iets vormgeeft’, luidt de overheersende stelling van de roman, ‘hoe sterker de emotie ontvlamt in de creatie.’ Maar op den duur blijkt de emotionele betrokkenheid van de kunstenaar te verdwijnen en overheersen de theorie en de berekening.

En zo keert hij terug naar de figuratie en begint landschappen, tuinen, bruggen en serres te schilderen. Hij zoekt zijn beelden in het landschap, al lopend langs de meanders van bergpaden en weggetjes van Wales, Schotland, Cornwall of Ierland. De kunstenaar loopt een nieuw parcours, hij hervindt de emoties die hij in zijn streng mathematische werken was kwijt gespeeld. De buitenwereld, die hij letterlijk heeft buitengesloten in de beslotenheid van het atelier, wordt nu een soort binnenwereld. Die wereld, die hij al stappend waarneemt, krijgt betovering, ‘dat is wat ik beleef als ik aan het stappen ben’. De beelden van die immense landschappen, die hij als verfrissende adem indringend opzuigt en botaniseert, soms zelfs fotografeert, neemt hij mee naar het besloten schildersatelier. Het is voor hem een herbronning en een wending.

In 1997 verblijft hij regelmatig op het Zuid-Engelse schiereiland Dungeness, ten oosten van Brighton, waar de drie jaar eerder aan aids overleden Britse filmregisseur en schilder Derek Jarman een huisje had, dat hij veelbetekenend zijn Prospect Cottage noemde. Op een erg schraal stuk zilte grond, van aangespoeld grind, had Jarman om en rond zijn vissershut een klein lustoord aangelegd, The Garden, een ruige maar tegelijk fleurige rotstuin met grote kiezelstenen en schelpen, palen van strandhoofden en ander op het schiereiland gevonden wrakhout. Het is een ietwat vreemde en surreële plek voor zo’n eigen paradijs, een zoutige vlakte met zicht op de nabijgelegen kerncentrale en een paar rijen hoogspanningsmasten, midden de woestenij van Dungeness. De cineast woonde afwisselend in Londen en in zijn kleine vissersbarak. In zijn dagboeken noteerde Jarman, nauwgezet wat er in zijn tuin groeide en bloeide: vingerhoedskruid en valeriaan, anjelieren en brem, akelei en klaprozen.

Het bezoek aan de tuin van Dungeness is een keerpunt voor Vandekerckhove. ‘Naar de horizon toe gaan, werd het symbool voor de romantiek in de natuur en voor meer realisme in de schilderkunst.’ Hij portretteert in zijn nieuwe werk ‘als figuur’ de tuinman van die vrolijke Hof van Eden van Dungeness, het silhouet van Derek Jarman op Gardening at Night. Voor het eerst kiest hij ook de horizontale lijn. Dat is nieuw. Vroeger heeft hij zijn schilderijen, zowel het abstracte als het figuratieve werk, altijd verdeeld in verticalen. Vanaf die tijd speelt het zichtbaar maken van de horizon een belangrijke rol in het werk, het landschappelijk verschiet, tegelijk beangstigend diep, maar ook weids en hoopgevend, en onvatbaar en onmetelijk ver verwijderd.

(naar een tekst van Paul Depondt – Re-enchantment of landscapes)

Summer Soirée

In deze zomerse ééndagstentoonstelling aan zee komt het werk van vijf vrouwelijke kunstenaars voor even samen: Tiemke Gauderis, Ellen Schroven, Klaar Sterckx, Caroline Van den Eynden en Sarah Van Marcke. Terwijl elk van hen vanuit andere contexten vertrekt, blijken ze toch iets verbindend te hebben. En dan blijkt het woord ‘afwezigheid’ dat ene te zijn dat bij elk van hen aanwezig is.

Tiemke Gauderis maakt mentale tekeningen in de ruimte, waarbij haar fascinatie voor de gelaagdheid van de waarneming vanuit een bewuste perceptie gestalte krijgt. Met een grote zin voor onthechting en een subtiel spel met perspectief, scherpte, waas, licht en schaduw, zet ze haar waarnemingen om in composities die balanceren tussen tweedimensionele en driedimensionele ruimtes. Haar tekenwerk is een soort ‘work in progress’. De intuïtieve en associatieve verwerking van haar waarnemingen zorgen ervoor dat een tekening op een bepaald moment kan transformeren in een ander werk.

Ellen Schroven werkt momenteel aan een project dat in Parijs werd opgestart en dat gebaseerd is op Georges Perecs boek Tentative d’épuisement d’un lieu parisien: in 1974 installeerde hij zich gedurende drie dagen op Place Saint-Sulpice om alles wat hij rondom zich zag te observeren en te registreren. Het resultaat zijn schijnbaar triviale opsommingen en feiten, die samen een intrigerend beeld vormen van het plein. Exact veertig jaar later, op 18, 19 en 20 oktober 2014, installeerde Schroven zich op hetzelfde plein om een beeldend equivalent te maken van Perecs Tentative. De impressies zijn voorzien van tijdsaanduidingen.

In de tekeningen en sculpturen van Klaar Sterckx komt een soort kwetsbare sterkte naar voor. Ze lijkt de mens – zowel het kind als de volwassene – in een ruimte te willen plaatsen, die er tegelijk aan ontsnapt. En die ruimte kan de herinnering aan het dorp zijn waar ze is opgegroeid, maar even goed het idee ‘dorp’, met een kerk op het plein of in de hoek van de klas. Elke plek krijgt bij Sterckx iets van een poëtische droom waar ook een vleugje pijn of een angstig moment aan verbonden is.

In het werk van Caroline Van den Eynden krijgen herinneringen plaats in de vorm van geënsceneerde ruimten. Ze gebruikt dromen en verlangens als vertrekpunt, niet om ze vast te houden, maar integendeel: om te experimenteren met het tast- en het ontastbare. Haar sculpturen en installaties komen tot stand met een minutieuze handigheid, waarbij ze ambachtelijk te werk gaat met ruwe en kostbare materialen. Het vormelijke resultaat is vergelijkbaar met een model uit een architecturale context. Ze lijken te voldoen aan de architecturale regels, maar wijken er op cruciale punten van af.

Sarah Van Marcke lijkt een mix van humor en melancholie met elkaar te verbinden. Haar foto’s en video’s worden met eenvoudige middelen en zonder trucage geregisseerd in architecturale contexten die haar fascineren. In elke reeks laat ze zich leiden door wat ze ter plaatse ervaart, ontdekt, voelt en zich herinnert. Dat kan de Franse badstad La Grande-Motte zijn met de gebouwen van architect Jean Balladur, maar even goed de leegstaande panden in een drukke winkelstraat in het West-Vlaamse Tielt of de stilte in het klooster in Vaals van Dom Hans van der Laan. Telkens neemt de stilte plaats in tussen de onverwachte en fragiele wendingen in het beeld.

Wat opvalt in het werk van Johan Gelper, is zijn speelse manier om te traceren. Hij volgt, ontdekt, tekent, benadrukt die beweging die de immateriële wereld lijkt te verbinden met de werkelijkheid van tastbare dingen. De geestelijke wereld van ideeën en gedachten die elkaar aantrekken en afstoten, raken en loslaten, openen en sluiten, krijgt in Gelpers werk verrassende vormen.

Deze vormen ontstaan door de omgeving af te tasten, te bekijken en aan te voelen. Verhoudingen kleuren het spel van toestaan en vermijden. Gevonden objecten worden met elkaar gecombineerd in een nieuwe situatie. Verbindingen worden met een uitzuiverende nauwkeurigheid toegevoegd. Op geen enkel moment zal de kunstenaar daarbij het toevallige karakter van speelse elementen miskennen. Integendeel zijn humoristische kijk op de inbreng van het menselijk pogen om de wereld te vatten, een onvermoeibaar graven in materialen en technieken, geven het werk een blije uitstraling. Bewonderenswaardig is Johan Gelpers esthetisch gevoel om de zuiverheid der dingen in beeld te brengen.

In Gelpers vormgeving worden sporen van ons denken in de ruimte belichaamd. De ruimte zoals Gelper laat zien, geeft richting aan ons denken en handelen: voor staat in verbinding met achter, boven plaatst zich tegenover onder, diepte en oppervlakte vullen elkaar aan, snelheid toont de relativiteit van het stilstaan, enz.

De schoonheid van zijn werken spreekt uit de dynamische – geen statische dus, maar levendige balans in het samenspel tussen wat de mens maakt en veroorzaakt en wat hem vormt of sturing geeft.

Lief Brijs, 2016

photo by: Saskia Vanderstichele naar aanleiding van het mei-juni-nummer van OKV (Openbaar Kunstbezit in Vlaanderen)

In het beeldende universum van Joris Ghekiere is geen sprake van een te ontsluieren of ontcijferen geheim: zowel zijn figuratieve of abstracte schilderkunst binnen zijn oeuvre, als zijn nieuwe reeks tekeningen wekken de indruk een volkomen op zichzelf staande wereld te vormen. Ze zijn gemaakt op chinees papier in standaard formaat met beperkte kleuren, waarin hij de meest uiteenlopende beelden bijeen brengt. Hij gebruikt hiervoor vaak niet-conventionele methoden, zo plaatst hij bij de start van het schilderproces het papier op een draaitafel om met spuitverf concentrische cirkels aan te brengen, of worden de bladen in een bad gelegd of het penseel aan een boormachine gehecht. De kunstenaar is de dirigent, hij regelt de mechanisch aangestuurde motoriek en probeert dan los te laten, de handelingen te laten gebeuren. Er zit een zekere onverschilligheid in Ghekieres kunst, waarbij de balans opgezocht wordt tussen de neutraliteit van de geste én het uiteindelijke effect op papier. De kunstenaar observeert en luistert naar het materiaal en het gevolg kan een zekere expressie zijn. Het enige wat de kijker rest is kijken en ideeën of gedachten projecteren. Zo kunnen de uitdeinende cirkels het gevoel wekken dat de tekeningen veranderlijk en beweeglijk zijn en lijken de perspectivische strepen op een bepaalde manier diepte-illusies en psychedelische effecten creëren. Zo wordt schoonheid door Ghekiere zowel letterlijk als figuurlijk in een ander perspectief geplaatst. En lijkt de onvatbaarheid ervan deze reeks tekeningen uit te dagen.

In deze tentoonstellingen komen twee kunstenaars elkaar tegen; hun werk, zichzelf en elkaar. Die ene winterse dag krijgt de mens en het huis, de installatie, de tekening en het schilderij ruimte voor ontmoeting.

Veerle Beckers
Echoes and Dust

Veerle Beckers woont en werkt in Gent. Haar werk gaat, op een eenvoudige, maar heldere en directe manier, over het schilderen zelf. De figuren die Veerle Beckers, aan de hand van verschillende tradities en technieken, gebruikt in haar schilderijen zijn vaak alledaags in die zin dat ze ons vertrouwd voorkomen: een hoek van een tapijt, vlagjes, bladeren van een plant, een mandje, een briefomslag, een vlieger, een stukje textiel,… Deze beelden worden op uiteenlopende manieren tegen het licht gehouden en komen vervolgens via het medium verf op een geabstraheerde wijze op het doek terecht. Ze krijgen er een nieuwe kleur en glans, waardoor ze afstand nemen van de realiteit zonder deze volledig los te laten.

Harlinde De Mol
b.

Harlinde De Mol denkt in haar tekeningen en installaties na over de (on)mogelijkheid van het mens-zijn. Ze geeft aandacht aan de problematiek van de mens als een object: enerzijds is de mens geladen met alle niet-tastbare dingen die we meedragen, gaat hij/zij gebukt onder allerlei oncontroleerbare dingen die op ons inwerken; anderzijds bestaat de mens uit materie, het vlees waaruit we bestaan, de mal waarin ieder van ons ingesloten zit. Deze materie houdt tegelijk ook onze sterfelijkheid in, het verval waar we niet kunnen aan ontlopen. De lichamen die ze tekent of de ruimtelijke elementen die ze installeert, zijn zowel slachtoffers van dit noodlot, als boodschappers van de schoonheid die deze vergankelijkheid inhoudt.

Het werk van kunstenaar Wesley Meuris (°1977) heeft een sterk architecturaal of zelfs wetenschappelijk karakter en laat zich niet makkelijk ontvouwen. Zijn sculpturen en installaties gaan vaak gepaard met tekeningen en analytische schema’s ter versterking van het ‘tonen’ van de dingen. Het lijkt of hij ons het ‘zien’ of ‘observeren’ wil tonen, en daarenboven vraagt het ons toe te eigenen: een zwembad, een vitrinekast, een notitieblok, een promotiecampagne.

Wesley Meuris gebruikt als het ware de esthetiek van de heldere lijn, de scherp gedefinieerde vorm, waarbij de objecten die hij maakt of afbeeldt ons zeer vertrouwd lijken. Ogenschijnlijk is er dus niets aan de hand tot je als kijker begint te beseffen dat dit schijnbaar kraakheldere, transparante universum misschien uit niets anders dan die lijnen en vormen bestaat, niets dan een oppervlak.

Met de recente werken van Wesley Meuris, besteedt hij bijzondere aandacht aan de architecturale context van toespraken als lezingen, colleges, symposia en cursussen.

“De gehanteerde beeldtaal verraadt iets van het obsessief verlangen naar transparantie. In het Duits bestaan er twee woorden voor representatie: Darstellung en Vertretung. Darstellung staat voor de manier waarop iets voorgesteld of geportretteerd wordt, terwijl Vertretung een politieke lading dekt, in de zin van ‘vertegenwoordiging’ of ‘spreken in naam van’. Beide kunnen onmogelijk bestaan in hun zuivere vorm, maar zijn steeds met elkaar verweven, zoals de retoriek van het beeld met die van het woord. Meuris legt zich toe op de technieken en procedures van communicatie, en dus ook op die van kennisoverdracht en politieke overtuiging. In zijn herkenbare, geraffineerde stijl deconstrueert hij de dubbele bodem van de representatie steeds verder, zoals hij het overigens altijd gedaan heeft.” (naar een tekst van Pieter Vermeulen)

Caroline Coolen
Moonday

Voor Caroline Coolen (°1975) is het maakproces de bron voor creatieve energie. Het is tijdens dat proces dat betekenissen zich ontwikkelen, dat tegenstellingen zich aandienen, dat boeiende evoluties ontstaan, dat een ‘beeld’ tot stand komt dat moet gezien worden, en niet in een concept of idee moet blijven steken. In dat beeld, in die beeldenseries, blijft het maakproces zichtbaar: het laat zijn sporen na, het onaffe wordt niet weggecamouffleerd, het onverwachte niet gecensureerd.

Kristof Van Heeschvelde
Just for 1 day

Kristof Van Heeschvelde (°1979) stelt de mens en zijn/haar gedachtegoed in vraag. Behalve als een ontwikkeld biologisch systeem wordt de mens ook beschouwd als een wezen met een geestelijk leven. Hij legt vaak de nadruk op onverschilligheid. Ten tijde van grote economische en ecologische veranderingen blijven we onszelf insluiten, als een eenmanswereld, omringd door verontrustende signalen verliezen we de focus en draaien we de spotlights naar onszelf.

Elke Andreas Boon maakt foto’s, tekeningen, videowerk en muziek. Daarmee bouwt ze installaties waarin ze verschillende werken met elkaar confronteert. Haar oeuvre kent een fundamentele dubbelheid; ze toont het kwetsbare én het rebelse. Als kunstenaar heeft ze de kracht om die vele moeilijk te bepalen menselijke gevoeligheden bloot te leggen en ze te verheffen tot een esthetische bewustwording.

Voor deze twintigste editie wordt SALON BLANC voor één keer SALON BOON. Werk van Elke Andreas Boon sluipt door de kieren en kruipt in de kleren. Aan de ingang is een zin, geschreven met chocolade, direct stof tot gesprek: Hebben we allemaal samen chocolade gegeten (tous)? Of is alle chocolade nu op (tout)? Echt alle? Van de ganse wereld? Of hebben we nog wat over gehouden voor de toekomst? Voor elkaar?

On a tout mangé, le chocolat (2015), een knipoog naar de song van Sabine Paturel (uit 1986):

J’ai tout mangé, le chocolat
J’ai tout fumé les Craven A
Et comme t’étais toujours pas là
J’ai tout vidé le Rhum Coca
J’ai tout démonté tes tableaux
J’ai tout découpé tes rideaux
Tout déchiré tes belles photos
Que tu cachais dans ton bureau
Fallait pas m’ quitter tu vois
Il est beau le résultat
Je fais rien que des bêtises
Des bêtises quand t’es pas là

Elke Andreas Boon spreekt met een zin die plots stopt, een gedachte die kruist en de zin die een nieuwe wending neemt. De woorden zijn het begin van de rode draad van het constant in vraag stellen van wat je ziet, van wat je omringt (in het dagelijkse leven). Wat gedacht wordt door de kunstenaar, werkt ze in de tentoonstelling uit vanuit die tegenstelling, die twee-ledigheid. Letterlijk zie je dat in de video La Gargouille (2014) schrijft bezoeker André Baert, waarbij een verpleegster links van je aankomt en hartstochtelijk water over jou (de camera) uitspuwt, terwijl het eigenlijk bedoeld is voor de video rechts waar diezelfde verpleegster het spuwsel over zich krijgt en daarna in de lange kloostergang verdwijnt. Statig (als deel van het functioneel beroep) en oververmoeid.

In het oeuvre van Elke Andreas Boon blijkt vaak een soort erotiek die zeer menselijk is: functioneel – naakt als uitnodiging – en sereen – naakt als fase in je leven. Met laag op laag schroom, intimiteit, persoonlijk verhaal, zichtbaar, met nadruk op licht als in Njord (2006-2014), mens in confrontatie met bijvoorbeeld leven en dood als in The Bird (2012), gender en zichzelf of wat gender nu van het zichzelf maakt in Portrait of a sleeping artist (2011) en de toon van ernst en communicatie in eenvoudige naaktheid en passant. Maar daar houdt het niet op.

Dezelfde denkwereld gaat verder in objecten, broderie, tekeningen, installaties, action-works: in de elfenbankjes verspreid over de ruimte als flesh fungus of blood fungus (2015) of een first aid kit Rags & Bandages (2007) voor kwetsuren met onder andere “pure cotton wool bandage to calm down initial love sickness”. De tekeningen lijken een referentie te hebben naar foto’s maar de textuur verf op papier maakt het zoveel brozer in potloodlijntjes, inkrimpend paper. Een volle muur oneindig wit, tekeningen in alle menselijke eindigheid, als een ontgrensd familiaal portret: Mother (2010), Baby (2000), In Paradise#1 (2010), elbow (2010), In Paradise#8 (2010), Dott #6 (2010), Small#3 (2010), Sisters (2013). En dan … rood, bloedrood: it’s all about the pussy (2015), een intieme editie in productie op 300 exemplaren.

“Centraal hangt The Flock (2014), een foto-collage van gefotografeerde meeuwen (in Oostende) die in een soort menselijk conflict geraken. Dat wil zeggen discussie, ruzie, agressie, of wat het individu (niet (het) IK, zegt ze) bij zichzelf teweeg brengt in een groepsgebied. En dan zitten we in het spoor van waarden en normen, van veiligheid en vrijheid, van beschermen en schrik, van religie in diverse betekenissen. Ik krijg de indruk dat alles uit twee vakken bestaat: die waarden en normen tegenover een steeds groeiend aantal beslissingen nà ervaring. In die zin wordt die ervaring de fundering voor alle waarden en normen, en kan religie alleen een zeer aardse betekenis hebben. Dat en de dossering van empathie.

Versta je: zoveel menselijks in zoveel naakte gedachten. Precies als een kuip associaties uit persoonlijke attitudes. De kwetsuur zit in soms in een witte verticale lijn met links uit-rafelende streepjes, als madeliefjes als een ruggengraat, als de esthetiek van een genaaide kwetsuur. Wonde en Herstel.” (André Baert)

Carlos Caballero is een Cubaanse kunstenaar die verhuisde naar de Verenigde Staten en België. Hij speelt met het idee van psychologische plaatsen, locaties die enkel door de menselijke geest kunnen ontstaan en bestaan. Het gevoel van vervreemding dat hiermee samenhangt en dat wordt bekrachtigd door het migreren, geeft hij weer in zijn werk. Huizen zonder huiselijkheid, luchtmatrassen, versnippering en destructie gebruikt hij als symbolen voor ontheemding. Ook het kleurenpalet en de sfeer van het werk zijn veranderd onder invloed van het verschil in klimaat en de aanwezigheid van andere materialen.

(Ilse Roosens, 2014)

Carlos Caballero Hernández werd in 1983 geboren in Camagüey, een grote stad in centraal Cuba. Daar studeerde hij in de ‘Academia de Artes Plásticas’ en vervolmaakte zich later in het ‘Instituto Superior de Arte de Cuba’ (ISA) in Havana, waar hij in 2010 afstudeerde. Later vestigde hij zich in Miami, Florida en sinds enige tijd pendelt hij tussen de Verenigde Staten en Gent, de thuisbasis van zijn Belgische vriendin.

Zijn opleiding in Cuba mag ‘klassiek’ genoemd worden, met een bijzondere nadruk op de ontwikkeling van teken- en schilderkwaliteiten. Gekoppeld aan een stevige interesse voor de moderne kunstgeschiedenis, creëert hij met ‘klassieke’ middelen (olieverf op doek) een eigen beeldtaal, mede gevoed door een grote fascinatie voor mensen en hun diepste gevoelens, behoeften, angsten,…

Dat resulteert in schilderijen met taferelen waarin de sfeer op en neer gaat tussen dromerig, surrealistisch en morbide.

Zelf omschrijft hij schilderkunst als “iets dat niet noodzakelijk uitmuntende en mooie beelden moet opleveren, maar iets dat een sterk verlangen om opnieuw te bekijken achterlaat”.

Na studie van ‘tatoeages’ als de meest directe band tussen mens en kunst (2003-2004), vertaalde de fascinatie voor mensen zich in portretten, waarvan de serie ‘Persona’ (2007-2009) een sprekend voorbeeld is voor de ‘weerspiegeling’ van thema’s als twijfel, identiteitscrisis, zich ongemakkelijk voelen. Als toeschouwer denk je bij deze ‘blurred faces’ of ‘wiped faces’ onvermijdelijk aan Francis Bacon. Toch zijn ze wellicht in eerste instantie een eigen uiting van de hierboven aangehaalde thema’s van een jonge generatie die op zoek is naar een expansieve wereld met ‘onbegrensde’ mogelijkheden. De uitvoering in zwart-wit benadrukt deze dualiteit ten volle.

Als mens én als kunstenaar zet Carlos Caballero dan ook verdere stappen, zowel geografisch door zijn verhuis naar Miami als artistiek in de verdere evolutie van zijn werk.

Hadden we het eerder al over de interesse voor moderne kunstgeschiedenis, dan is de figuur van René Magritte zeker een belangrijk aanknopingspunt, dat zich vertaalt in zijn schilderijencyclus ‘Les bulles de l’ Amour’ (2010-2012), die dan ook als ondertitel ‘Homage to René Magritte’ kreeg.

De figuren in ‘Les bulles de l’ Amour’ worden op de rugzijde geportretteerd. Door tegelijk de kleding frontaal weer te geven, ontstaat een dubbele identiteit. Het zijn portretten waarin de personages zich tegelijk verstoppen en prijsgeven. Ook hier speelt weer die twijfel, de zelfbescherming en de introspectie: een dubbele beeldvorming waarin de figuren zowel object als subject worden. Terwijl ze voor de kijker als ‘spiegel’ fungeren, kijken ze zelf in een spiegel, in een wateroppervlak, in een sterrenhemel, in een grote leegte, … op zoek naar hun eigen plek binnen het bestek van tijd en ruimte.

De mysteries van rijd en ruimte vertalen zich verder in een andere serie: ‘When time becomes mystery’ (2013). De nadruk wordt verlegd van een persoon als ‘model’ in een universeel kader naar de persoon als ‘acteur’ in een reële, dagdagelijkse maar bevreemdende omgeving. In een groot schilderij als ‘Two pillows’ zijn geen mensen te zien, maar tegelijk is de spanning van hun aan(af)wezigheid ó zo voelbaar.

De serie ‘Autobiographical Memory’ laat zich opdelen in twee verschillende benaderingen. De ‘Diptychs’ zijn ontstaan vanuit ‘afwezigheid’, maar virtuele verbondenheid (op afstand). De sociale media geven ons de mogelijkheid om op elk ogenblik contact te houden met vrienden of ‘vrienden’. Carlos Caballero stuurde een foto naar zijn vriendin en zij stuurde een situatie volgens hetzelfde thema terug. Daaruit ontstonden bijvoorbeeld de schilderijen ‘Findings I & II’, ‘Rooms’ of ‘Wardrobes’. De tijd wordt stilgezet in geschilderde ‘filmstills’.

In de grote, afzonderlijke schilderijen van deze serie heerst een nostalgische en zelfs morbide sfeer. De geënsceneerde eigen dood of die van de geliefde beheerst het decor.

Tenslotte belanden we bij de meest actuele serie ‘Scenery of time’ waarbij een nieuwe zoektocht naar geborgenheid en introspectie zich picturaal uitdrukt in symbolen voor het huis. Het surrealisme is dichterbij dan ooit. Maar waar ligt de grens tussen het reële en het irreële? Het huis als bescherming, het huis als toevluchtsoord,… maar wat doe je als het huis niet toegankelijk is. Dan zoek je ‘een huis in je hoofd’… boeken worden daken.

De schilderijen uit ‘Scenery of time’ lijken stuk voor stuk beelden van een persoonlijke zoektocht door een kunstenaar die zijn ‘roots’ heeft verlaten om een nieuwe wereld tegemoet te treden, vol hoop en verwachtingen, maar tegelijk getemperd door twijfel en een zekere ontheemding. Bij uitbreiding staan deze schilderijen symbool voor een wereld waarin migratiestromen meer dan ooit aan de orde van de dag zijn.

(Gustaaf Van der Biest – Waterschoenen)

Karen Vermeren laat zich graag inspireren door de manier waarop fysieke veranderingen in haar omgeving zich voordoen onder invloed van de tijd. Hierbij hanteert ze het geologische landschap als basis, in de eerste plaats vanuit haar fascinatie voor de kracht van platentektoniek. In de aardkorst verschuiven tektonische platen slechts enkele centimeters per jaar, en bewegen daarbij op twee manieren: ze duwen en ze trekken. Hierdoor ontstaan bergen, maar ook vulkanen. Deze kennis is wetenschappelijk en empirisch bepaald, wat de basis vormt voor een haast poëtische herkenbaarheid en tegelijk ook de stap naar een metaforische benadering mogelijk maakt. Ook de maatschappij duwt en trekt, beweegt en verandert. Deze constante omwentelingen zijn vaak nauwelijks zichtbaar, maar laten zich wel duidelijk voelen. Fragment uit tekst van Melanie Deboutte (2014)

Voor deze editie van Salon blanc is Karen Vermeren vertrokken van de Noord Atlantische Breuk, de grenslijn die ontstaat door het uit elkaar drijven van de Euraziatische Plaat en de Noord-Amerikaanse Plaat en aan de oorsprong ligt van één van de langste bergketens in de wereld. IJsland is één van de weinige plaatsen waar die breuk boven zeeniveau uitstijgt. Karen Vermeren verbleef er in de zomer van 2014 voor een maand in een residentie.

De gemiddelde spreidingsafstand op deze North Atlantic Ridge is 2,5 cm per jaar. Het gebied is dus continu in proces en geeft vorm aan een nieuw landschap, een niemandsland. Het werd de aanleiding voor een reeks tekeningen die elkaar in lange slierten opvolgen. Verschillende kleurtemperaturen en lichtgradaties wisselen elkaar af, krastechnieken en oliepastel geven vorm aan het tussengebied. Bij de reeks Þingvellir (een gebied in IJsland op de breuklijn North Atlantic Ridge) ontstaan als het ware nieuwe stukken land bij het wegtrekken van het ingedroogde papier in de natte acrylverf.

Karen Vermeren heeft een verbinding gemaakt met de architectuur van Salon blanc, waarbij het boekje een eerste verkenning van de tentoonstellingsruimte vormt. De hoge vensters lopen vanaf de kelder via het gelijkvloers tot boven de eerste etage door. Ze breken de ruimte verticaal open, net zoals de geiser Strokkur op de North Atlantic Ridge het landschap golvend open breekt. De ramen worden langs binnen, buiten en alle kanten afgetast in verschillende kleurtonen. De geiser vormt een uitzicht die zich de ruimte inwerkt.

Ze was ook meteen gefascineerd door het gesloten raam in de buitengevel aan de straatkant (Amsterdamstraat). Deze bestaat nog uit de oorspronkelijke vorm en onderscheidt zich zo van de nieuwe ramen. Hiervoor creëert ze een identieke compositie die ze op de exacte hoogte hangt aan de binnenzijde van de muur. Zo brengt ze terug een uitzicht naar binnen in de ruimte.

Ter plaatse viel haar oog ook op de balustrade voor het zijraam. Het zicht is beschermd (of eerder afgeschermd?) waarbij ze een zijdelings standpunt integreert en spiegelt op het raam aan de voorzijde van het huis. Door het transparante papier heeft het zon- en straatlicht vrij spel om het werk op te lichten. Het blauw lijkt op te borrelen. Boven het kelderluik verwijzen warme texturen naar het aardoppervlak in proces. In de wasbak lijken deze vlakken verder door te lopen.

Credits:

– ‘North Atlantic Ridge in Oostende’, oliepastel op papier (aan de muur, het raam en de vloer beneden)

– ‘Þingvellir’, acryl en papier op papier (onder glasplaten op het tafelblad)

– ‘North Atlantic Ridge in Oostende’, boekje, A5, 20 pagina’s, oliepastel en uitsneden (klik hier om het boekje door te bladeren)

“Books are used as exhibition space. Transparent pages are shaping space. They function as sequels and open up windows to the insides of the ridge and the slow process of a fault line. By turning pages the cyclic changes of the earth in time become visual. I would like to create a paradox between the transparent representation of the landscape and the framework of a space or a book as space. In particular I want to explore this fault line between image and space, representation and environment.” (Karen Vermeren, 2013)

Karen Vermeren started the project North Atlantic Ridge during her stay in Iceland in August 2014. This folded book is made after an exhibition of only four hours in Salon Blanc on October 25, 2014. The ephemeral in situ work is prolonged in the process of screenprinting, each copy showing individual differences. The book opens with an image of a window stretched over two floors of the building. A balustrade protects the view. The plate tectonics tear the levels apart. Silkscreen (29.7×336 cm) folded in leporello (29.7×21 cm), edition of 50, signed (klik hier om de editie door te bladeren)

Op zaterdag 9 augustus 2014 is de groepstentoonstelling gebundeld onder de titel ENCLOSURE: hoe kunstenaars in hun werk een opeenstapeling van betekenissen vorm geven, als een matroesjka, een holle houten pop die onderdeel is van een reeks kleinere in elkaar passende poppen. Hoe ze de omgeving ruimte proberen geven. Een plek. Een beeld. Een mens. Ingepakt en uitgepakt. Als een brief of een geschenk. Omhuld, verhuld en onthuld. En waar de randen van de foto of de grenzen van de installatie begin en einde kunnen zijn.

Saar De Buysere prutst, onderzoekt en recupereert oude kaders of verkleurd papier. In haar op het eerste zicht huis-tuin-boom cultuur, werkt ze als een vormgever van een ideale omgeving die streeft naar ontspanning, genot en uitwisseling. Ze zoekt schoonheid op: een mooie dame, bloemen in een  tuin, de reiziger in een berglandschap. Tijdens de tentoonstelling staan een aantal kadertjes lukraak naast, voor en achter elkaar in een aaneenschakeling van tekeningen en wandelingen.

Het oeuvre van Frank Depoorter cirkelt rond het verkennen en aftasten van ‘ruimte’. Zijn beeldend werk vertoont vaak verbanden met architectuur en toegepaste kunst. Het verhoudt zich zowel tot landschappen als tot interieurs, rurale of stedelijke omgevingen, mentale en fysieke ruimtes. In de tentoonstelling krijgen de sculpturen iets van blokjes waar een geconcentreerd landschap in vervat zit, een humus van hout en leder op witte sokkels.

Robert Piccart vult een volle wand in een compositie met verschillende series van fotografisch werk. De series dragen titels als The bathroom, History, Heart of darkness of And the gods must be angry en doen een hele reeks verhaallijnen vermoeden. De zwart-wit foto’s lijken uit hun doosjes te breken en als je goed kijkt, ontdek je ook de fotograaf zelf, verscholen in een vlek, een vage beweging of een zelfbewuste blik.

Lore Rabaut lijkt het plan van een schip als vertrekpunt te hebben genomen voor het maken van een fragiele ruimtelijk object. De maquette wordt evenwel autonoom, staat monumentaal in het midden van de ruimte en doet in het witte lijnenspel beweging vermoeden. Het gebeeldhouwde reliëf componeert die beweging en zit vervat in een witte amandelvorm op een houten structuur. Aanschouwen vanuit de hoogte en dan dichter komen.

De meisjes op de foto’s van Kristof Vrancken zijn verscholen in een landschap. Ze zijn mooi maar lijken opgeslorpt te worden in hun omgeving: hangend aan een tak in een bos, staand voor een gesloten garagepoort, verloren in een stoffig verlaten pand. In de tentoonstelling overvallen de grote beelden ons en kijken ons bevreemdend vertrouwd aan vanuit de hoogte.

Stefan Beyst: “Van zelfportret tot selfie”

Dürer, Rembrandt, Piccart en Mapplethorpe: vier subjectief gekozen zelfportretten uit de geschiedenis van de schilderkunst en de fotografie leren ons iets over de verschuivende blik op het ‘ik’. Wat ooit begon als een demonstratie van technisch meesterschap en zelfonthulling, evolueerde steeds meer naar zelfopvoering en zelfpresentatie, om vandaag te stranden bij de selfie.

‘God hath given you one face and you make yourselves another’
William Shakespeare, Hamlet.

Claire Roudenko-Bertin (geboren in 1958, Frankrijk) definieert beeldhouwkunst als een “gezamenlijke tussen gedachte en materie.” Voor deze kunstenaar-onderzoeker is een kunstwerk altijd “in progress” en bestaat het evenzeer in de tijd als in de ruimte. Haar werk is gestoeld op een ambitieus en fundamenteel onderzoek: een constante ondervraging op zowel de immateriële als de materiële staten van het menselijk wezen. Voor deze zestiende editie van Salon blanc mag u zich verwachten aan een performance / installatie / tentoonstelling tijdens aperitieftijd.

het huis als sculptuur, gesigneerd ‘crb14′
Claire Roudenko-Bertin, 21 juni 2014, 11:30-13:00

De werken van Ronny Delrue zijn stollingen van emotionele en intellectuele ervaringen. Zijn dagboeknotities vormen de voedingsbodem voor zijn schilderijen. Tegenstellingen als abstractie en figuratie, mooi en lelijk, weten en vergeten zijn voor hem essentieel. De vaak kleine doeken zijn geen letterlijke vertalingen van zijn gevoelens, maar reflecties daarop. Wat je voor schilderen aanziet blijkt een wegschilderen te zijn. De schilder verbetert niet of voegt niet toe, maar doet verdwijnen. Bepaalde figuren, aanwezig in het beginstadium van het schilderproces, kunnen in het eindresultaat onzichtbaar geworden zijn, maar toch blijven ze vermoedbaar. Het zijn dergelijke schemerzones die Delrue interesseren. De randen van zijn doeken tonen de onderliggende kleurlagen, verraden iets van de geschiedenis van het doek. Een beeld vertelt met andere woorden niet in een keer alles, maar onthult telkens iets anders. De kijker kan verdwalen in wat het werk allemaal kan zijn.

Ronny Delrue, die naast kunstenaar ook docent is aan de Hogeschool Sint-Lukas in Gent, werkte in 2011 aan een doctoraat in de Kunsten ‘Het onbewaakte moment. Een analyse van de gecontroleerde ongecontroleerdheid tijdens het tekenproces bij de genese van het beeld.’ (KU Leuven). In dit proefschrift vraagt Delrue zich af hoe het toeval meespeelt in het maken van een beeld. “Soms komen er onverwachte elementen aan de pas bij het tekenen. Maar is dat enkel bij mij het geval of is dat ook zo bij anderen?” vroeg Delrue zich af. “Tijdens het tekenen kan je soms per ongeluk een vlek maken. Dan kan je ofwel opnieuw beginnen of je kan verder gaan met die vlek.”. Hij liet ook andere kunstenaars aan het woord om hun visie op tekenen te geven. Zo laten onder andere Roger Raveel, Luc Tuymans, Anne-Mie Van Kerckhoven, Katleen Vermeir en Philippe Vandenberg hun licht schijnen over het tekenproces.

‘Mensportretten’ en ‘vleeswerken’, onder deze twee noemers vat Cindy Wright haar schilderijen samen. De jonge kunstenares heeft zich van bij het begin van haar artistieke loopbaan toegelegd op figuratie. In 1996 studeerde zij af aan de Antwerpse academie in de schilderklas van Fred Bervoets, waar zij vooral werkte naar levend model. Naast het modelschilderen was zij ook in sterke mate geboeid door het portret, en deze interesse voor heeft ze tot vandaag behouden.

Haar ‘mensportretten‘ zijn grote portretten van ongeveer hetzelfde formaat (170x130cm), waarop de persoon een flink stuk groter verschijnt dan in werkelijkheid. Meestal kijken de geportretteerden recht voor zich uit, met een rustige en eerder vlakke gelaatsuitdrukking, die evenwel een bepaalde intensiteit verraadt. Ze fascineren de kijker door hun imposante nabijheid en nauwgezette detailering. Cindy Wright registreert elke kleine oneffenheid, elke kleurverglijding in de huid, elk puistje, litteken of haarstoppel. Zo wordt de huid als een landschap, waarin de sporen leesbaar zijn van het verleden. De geportretteerde is onmiddellijk herkenbaar en helemaal zijn neutrale zelf, maar hij is tegelijk zijn eigen geschiedenis, en van daaruit ook zijn eigen sterfelijkheid. Tussen zijn verleden en zijn toekomst wordt door Cindy Wright één moment haarscherp vastgelegd, als een getuigenis. De identiteit van het subject is voor haar van secundair belang.

Een andere reeks werken noemt zij eenvoudigweg ‘vleeswerken‘, en dat is dan ook wat de kijker van nabij te zien krijgt, en soms meer nabij dan hem lief is. Er is in haar oeuvre een fascinatie aanwezig voor het vleselijke, ook als dit veroudering en zelfs verrotting impliceert. Cindy Wright fotografeerde half bedorven filet américain, bewerkte deze beelden in de computer, en kwam vanuit dit onderzoek tot een andere beeldvorming. Schoonheid of afschuw is niet de intentie. Het gaat haar om een objectivering van de materie zelf. Het is een puur schilderkunstige benadering (en dus neutralisering) van een object van afkeer.

(Fragmenten uit een tekst van Paul Ilegems)

‘Poetic / Organic’ is een kleine groepstentoonstelling waar de ‘organische vorm’ primeert. Geïnspireerd door vormen met een natuurlijke look en een vloeiend golvend uiterlijk lijken ze – in tegenstelling tot hoekige of geometrische vormen – iets ‘aaibaars’ te hebben. Alsof je er tegenaan wil gaan liggen of er nieuw leven in vermoedt. Alsof ze verbindend werken of reactie uitlokken.

Een organische vorm heeft iets biologisch en in de chemische wetenschap verwijst het naar een verbinding die koolstof of waterstof bevat. In principe worden organische verbindingen gemaakt door levende wezens, terwijl anorganische verbindingen ook voorkomen in een omgeving waar geen leven is. In de tak van de ‘organic poetry’ duidt het organische – in tegenstelling tot het mechanische – zelfs op de vrije gedachte of het vrije gevoel en in de bio/eco-cultuur gaat het over gezonde en verse voeding. Niets dan goed dus. Of schuilt daar toch iets duister onder het oppervlak?

Met ELBEETAD toont Nick Ervinck een 3D afdruk geïnspireerd door de wellust van de zogenaamde ‘Rubens vrouw’, het stelt de ‘huid’ van de sculptuur in vraag. Met dit werk maakt hij een dialoog tussen oud en nieuw. Het laat zien hoe nieuwe technologieën kunnen worden gebruikt om de historische traditie van kunst opnieuw uit te vinden. In dit stuk is er een schijnbare spanning tussen de ronde vormen en de fragiele structuur eromheen. In plaats van de interne ondersteunende structuur (endoskeleton), ligt het skelet buiten het lichaamsweefsel (exoskelet). Dit versterkt het effect van een uitpuilende formlessness die zich lijkt uit te breiden in de ruimte. Daarnaast kan je ook nog GARFINOSWODA en SNIBURTAD (kleine print) zien.

Koen Hauser werkt als fotograaf en beeldend kunstenaar. Hij finishte zijn masters of science in de sociale psychologie, later gevolgd door het bestuderen van fotografie aan de Gerrit Rietveld Academie (2002). In de EPHEMERA serie (2011) vermengt hij delen van de beelden uit zijn cut-out archief en eigen werk. De serie bestaat uit de close-up shots van propjes papier, verkreukeld aluminiumfolie of verwarmd plastic verpakkingsmateriaal. De esthetiek van deze beelden gaat samen met een dikke plexi gelaagdheid (perspex), in de lijn van de fotografische conventies van de beeldtaal bij het tonen van juwelen, edelstenen en mineralen.

Peter Lagast is afgestudeerd aan het Sint-Lucas in Gent, aan het atelier schilderkunst, waarbij hij op een geleidelijke manier sprongen maakte van de schilderkunst naar het ruimtelijke werk. De tekening en de collage waren hierbij interessante tussenpistes en vormen nog steeds een basis voor het verdere plastische werk. In zijn recente werk pendelt hij als het ware tussen het nomadische en het sedentaire, waarbij ‘de verbinding’ (het aan-een zijn) een belangrijke schakel is.

“Ik ben de laatste jaren vooral bezig geweest met letterlijke raakvlakken en verbindingen tussen het organische en het gecultiveerde, strakke, veelal vertrokken vanuit een (ge)woon-bewustzijn, van sedentaire orde.”

Wie op zoek is naar klassieke sculpturen, is bij Tamara Van San niet aan het juiste adres, maar wie bereid is mee te stappen in haar beelden mag gerust zijn: de ontroerende aard van deze sculpturen is onder meer te wijten aan een samengaan van de keuze van de kleur en het licht, het wikkelen van de vormen en een gedurfd loslaten van sommige elementen. Zoals Lemonsquash, geglazuurde keramiek, 2012; Coco, pigment, epoxy, 2013; The Triangulum Emission, geglazuurde keramiek, 2012; Fascinus, geglazuurde keramiek, 2013; Little Manhole, pigment, epoxy, textiel, 2013; Andromedae, pigment, epoxy, 2013.

In de installatie VIJFTIEN EENDAGSVLIEGEN VOOR VIJFTIEN MINUTEN ROEM / FIFTEEN DAYFLIES FOR FIFTEEN MINUTES OF FAME brengt Nicoline Van Stapele  ‘one hit wonders’ samen met één strak vierkant monochroom van 40x40x30. De 15 beestjes van 20×30 groot zijn genaaid met zeemvel als huid, opgevuld met kapok uit kussens en genaaid met garen uit de jaren ’30. Het werk werd samengesteld onder invloed van ‘Don’t Explain’ van John Coltrane en kan als een reizende installatie telkens onder licht gewijzigde vorm getoond kan worden. In de ééndags-tentoonstelling van Salon Blanc zal het dus de première zijn.

“Gewoonlijk breng ik organische vormen in confrontatie met geometrisch abstracte vormen. Een altijd durend gevecht, een strijd die niemand kan winnen.”

ART VIDEO TV maakte een interview met Nicoline Van Stapele over haar werk tijdens de ééndagstentoonstelling op zondag 7 juli 2013: klik hier om het filmpje te bekijken.

FREMDKORPER (15x85x40cm, mangaanstaal/gestoffeerde houten doos, 2000 – 2011) is tot stand gekomen naar aanleiding van een vraag die Yves Velter had rond de mogelijkheid of hij “pure vorm” kon uitbeelden: “In de literatuur is het concept vorm al vaak behandeld, maar toch, een authentieke aanpak van dit vraagstuk vond ik belangrijk omdat ik als beeldend kunstenaar een morele plicht voelde om elementaire gegevens zoals vorm, kleur, materie, verhouding en harmonie zelf te onderzoeken. Vervolgens heb ik een denkoefening in drie delen toegepast die gebaseerd was op het herleiden van een bestaande vorm tot een vormelijk nulpunt.” In de tentoonstelling zijn eveneens werken op doek gebracht: ‘Vertering van verwerking’, 60×80 en het kleine werkje ‘vrije vorm studie’ 20×20

Het werk van Robin Vermeersch verwijst subtiel naar de werkelijkheid om ons heen, maar is er geen realistische weergave van. Het herinnert alleen maar aan de ons bekende organische wereld. Het spitst zich toe op de nuances, de details. Vermeersch vergroot die uit, tast grenzen af en creëert er iets geheel nieuws mee. Op die manier creëert de kunstenaar een andere wereld waarin de essentie van de bestaande wereld verborgen ligt. Het verborgen werk in de gang: Kenny Sansom, 2012, epoxy, hout, print; het werk centraal binnen: H-Art Panel, 2012, epoxy, hout, print en links: Oosterpark&Kris, 2012, epoxy, hout, print.

“Mijn tekeningen zijn velden met allemaal kleine cellen die een bepaald ritme vormen, iedere cel is anders van vorm. Het organische en licht-donker contrast zijn echt voelbaar. Vroeger kon je in mijn tekeningen nog tunnels of  landschappen ontdekken, nu wil ik er als een zoom nog dieper op in gaan, me in een vorm prangen. Je ziet nu ook meer herhaling van dezelfde structuren, maar alle structuren zijn anders. Ik heb mijn inspiratie uit de microscopie gehaald.”

Met de titel van deze editie van Salon blanc, refereert kunstenaar Sam Eggermont letterlijk naar verschillende manieren om licht op te vangen. Hij wil niet alleen zijn eigen ontwikkelde methodes ontsluieren, maar verwijst tegelijk naar Galilei, Newton, Huygens en Scheiner.

Hieraan gelinkt, maar op een ander niveau, is er een zuivere picturale zoektocht naar hedendaagse kunstenaars die vergeten geschiedenissen vormgeven. Zijn allereerste filmverkenning sluit daarbij naadloos aan: het is een reportage naar de poëtische werking van licht op verschillende tijdstippen van de dag en op plaatsen en natuurfenomenen waar we dagdagelijks letterlijk aan voorbij stappen. In zijn fotografische presentaties zien we dit onderzoek terugkeren in diverse lijnen en bewegingen.

De titel is daarenboven een statement. ‘Light Capture as a Beacon of New Life’ gaat gedeeltelijk over het verdwijnende en uitdovende aardse licht en de plaats Oost-ende waarbij vuurtorens letterlijk bakens zijn voor de kuststad, maar vooral over de positionering van Sam Eggermont zelf. Het is het publiekelijk kenbaar maken van zijn nieuwe positie als kunstenaar (Na zijn verschillende studies is hij in de kunstenbiotoop beland en heeft 5 jaar voor S.M.A.K. gewerkt en is ondertussen al 7 jaar aan het werk voor BAM). Licht als bron, vraagstelling, onderzoek naar het kunstenaarschap, als conditio sine qua non van een kunstenaar. Dat dit thema gekozen wordt als zijn openingstentoonstelling is hier dus geen toeval.

De parafrase “Newton was not the first of the age of reason: He was the last of the magicians” (JM Keynes) is misschien wel de windroos van de tentoonstelling, geeft inzicht en nodigt uit om alles te herlezen en wakkert onze nieuwsgierigheid aan naar toekomstige projecten.

“Het prille werk van Sam Eggermont leest als een verkenningstocht, als een broze landkaart met losse eindjes geschiedenis, een subjectieve expeditie doorheen de geesten van (historische) personages. Discreet en subtiel monteert Eggermont zijn verhalen – associatieve interpretaties opgebouwd uit fragmenten eigen werk, puzzelstukjes geschiedenis, verwijzingen naar Hitchcock, Plato, Newton, Duchamp en Broodthaers, wetenschappelijke methodes of filosofische traktaten.

Al die beelden, gedachten, gebeurtenissen of levenslijnen – vaak losgekoppeld van hun oorspronkelijke context – zijn voor Eggermont losse referenties waarmee hij onbelemmerd kan schuiven. Enerzijds baseert hij zich op historische of wetenschappelijke feiten, anderzijds flirt hij met de grenzen van het fictieve, magische en surreële. Met zijn werk tracht hij niet zozeer de hiaten in de geschiedenis op te vullen, dan wel er voetnoten bij te plaatsen en op zoek te gaan naar onbekende zijwegen. Hij vertelt passages uit de geschiedenis op een haast sprookjesachtige manier – inclusief de gruwel en de angsten die eigen zijn aan sprookjes. Er was eens een Deense koning die de ‘schoonvader van Europa’ werd genoemd: zijn dochter Dagmar werd de moeder van de laatste Russische tsaar, Nikolaas II, wiens vrouw onder invloed van Raspoetin een swastika kerfde in de muur van haar slaapkamer, net voor hun afschuwelijke dood tijdens de revolutie van 1918. Er was eens een schrijver, Mark Twain, die werd geboren met de komst van komeet Halley en die voorspelde dat hij zou sterven wanneer de komeet opnieuw voorbijkwam. Eggermont ‘vertaalt’ deze curieuze feiten vrij naar een artistieke, visuele taal – zoals in zijn werken ‘Dagmar’ (2014) en ‘He Shows Me The Law of Nature And The Belief In The Antecedent’ (2013). Typerend is dan ook dat zijn boekje ‘The process, reconstructed ‘Light Captures As A Beacon of New Life’’ (2013) bijna mythisch opent met zeven maal “They told me that…”.

Eggermont benadert de brede geschiedenis vanuit het perspectief van individuen, of andersom, en toont zo de relativiteit en fragiliteit ervan aan. Ook al tracht de historicus zich tot de ‘feiten’ te beperken, een methode die in de helft van de 19^e eeuw als ideaal opkwam en streefde naar een zuiver descriptieve geschiedschrijving, toch zal historiografie altijd een subjectief proces zijn. Door binnen een referentiekader van bijvoorbeeld oorlog en revolutie te kiezen voor een personage als Dagmar, maakt ook Eggermont zijn eigen subjectieve beslissing. Zonder te moraliseren of een politiek statement te poneren, is het bovendien duidelijk dat hij hierbij verbanden met actuele politieke ontwikkelingen niet schuwt.

In het werk van Eggermont is ook de natuur alomtegenwoordig. Zijn natuur is bezield, net zoals zijn geschiedenissen bezield zijn. Eggermont lijkt impulsief terug te keren naar een premoderne denkwijze, waar nog geen dominante tweedeling heerste tussen cultuur en natuur, tussen een objectieve en een subjectieve wereld. Zijn fauna en flora, verbeeldt in foto, video en sculpturale werken, krijgen een ziel en autonomie toegewezen. In de zwart-wit video /51°01’21.2”N – 3°44’40.6”E /Crows (2014) vliegen kraaien af en aan, ze strijken neer op een tak, pulken spichtig met hun snavel tussen de veren en slaken hun schorre oerkreten. Het beeld is vertraagd waardoor de krachtige vleugelslag van de vogels haast doet denken aan die van een adelaar – opnieuw verwijzingen, naar Hitler, Dagmar en oorlogshorror, maar ook naar de angst uit ‘The Birds’ (1963) van Hitchcock. De kraaien zijn personages tegen het decor van een bebost stukje niemandsland, geklemd tussen een spoorweg en een containerpark. Het idyllische tafereel, compositorisch mooi uitgebalanceerd, met zachte lichtcontrasten en fijn gebladerte als op een Japanse prent, wordt op regelmatige tijdstippen opgeschrikt door het geluid van een voorbij denderende trein of neerstortend afval.

Hoewel het magische een plaats krijgt in zijn werk, gaat Eggermont ook op zoek naar logica en systematiek gekoppeld aan de rede. De kronieken van de komeet Halley combineert hij met het videowerk ‘Dear Gabriel and Michael’ (2013), met de ‘The Prologue’ uit Mark Twains sarcastische, antireligieuze boek ‘Letters from the Earth’ (1909). Terwijl God in de (ingesproken) tekst aan de aartsengelen zijn nieuwe Natuurwet, de Wet van God, voorstelt, toont het beeld een landschap met giftig groene velden. Het lijkt te golven, wordt wazig en weer helder, terwijl de kunstenaar in zicht komt en het beeld, dat een gefilmde projectie blijkt te zijn, aanduwt om het scherp te stellen. Zoals ook in ander werk van Eggermont wordt via deze dubbele opname de drager zichtbaar. De vragen die in deze film letterlijk aan de orde zijn, komen eveneens in verschillende andere werken aan bod: hoe verhoudt de natuur zich tot de moraal, en beschikt de mens al dan niet over een vrije wil?

De inhoudelijke gelaagdheid in Eggermonts groeiende oeuvre gaat ongedwongen samen met een pure esthetiek. Zijn films, foto’s, tekstuele en sculpturale werken vertonen niet alleen inhoudelijke verbindingen, ze sluiten ook visueel op elkaar aan. Eggermont legt de gevoeligheid van licht vast, in harde contrasten met een verblindende zon recht in de lens, zoals in zijn ‘SUN-photographs at 01:00 PM’ (2012-2013), in samenwerking met bevriende kunstenaars verspreid over de aardbol, of via een omweg, gefilterd door een doek, via de ‘light capture machine’ in zijn atelier, als schaduw, of gereflecteerd op een zeil. Gefotografeerde en gefilmde bladeren worden abstracte vormen, die echter nooit hun organische natuur verliezen, in evenwichtige en toch toevallige composities. Texturen en patronen overlappen elkaar in verschillende gradaties wit, grijs en zwart. In Eggermonts ‘Sequences’ ligt de esthetiek niet alleen in de keuze van de opeenvolgende beelden maar eveneens in hun statische cadans. Ook deze werken komen hoofdzakelijk associatief tot stand, zowel vormelijk als thematisch. Referenties aan de kunstgeschiedenis wisselen af met eigen werk en zuiver picturale beelden, en vloeien zacht in elkaar over.

Eén van deze ‘Sequences’ is samengesteld rond Wittgensteins stelling “Waarover men niet kan spreken, daarover moet men zwijgen”. Deze positie is typerend voor Eggermonts kunstenaarschap. Zijn werk is een proces, waarin toeval een belangrijke speler is, en waarmee de kunstenaar zich plaatst ‘tegenover’ de wereld in al zijn aspecten, de huidige politieke toestand, natuur(kunde), geschiedenis, kunst en filosofie. Het collage-achtige aspect van het werk lijkt zijn manier om met deze kolossale, loodzware bagage om te gaan. Oude en hedendaagse kunst, grote en futiele verhalen, worden door hem evenwaardig ingezet. Eggermonts bescheiden houding maakt zijn praktijk geloofwaardig – in elke beweging die hij maakt, lijkt hij zich de vraag te stellen naar de zin ervan binnen dé (kunst)geschiedenis.”

“What if I decide: I’m an artist?”

Lotte De Voeght, juni 2014

Kunstenares Heidi Voet kennen we in Oostende van tijdens de eerste editie van FreeState in 2006 aan het oude Militair Hospitaal waar Vrijstaat O. een spraakmakende zomertentoonstelling bracht. Sommige bezoekers herinneren zich allicht de installatie ‘Stardust’ nog? Ook in het Kasteel van Beauvoorde in de Westhoek was ze te gast met de tentoonstelling ‘If I was beautiful. If I had the time’ en het beeld van de roze kiezelstenen in de installatie ‘The Weight of Wonder’ in het Kasteel van Gaasbeek.

Heidi Voet maakt sculpturale ideaalbeelden die op het eerste zicht sterk aanspreken door een fris, mooi en verleidelijk karakter. Bij nader zicht zijn er op de gladde oppervlakken echter altijd wel enkele krassen te bespeuren. De installaties confronteren ons met de mechanismen die achter onze verlangens en droombeelden schuilgaan. Materialen en technieken staan louter ten dienste van de betekenissen die ze wil oproepen in een beeld. Toch is het nadenken over ‘installatie / sculptuur’ een rode draad in haar werk; zoals het tegelijk ook een spiegel is van de huidige tendensen van maatschappelijke denkpatronen. Zo heeft ze de intentie om de radicale omkering van de realiteit of tegengestelde componenten (realiteit/droom, hard/zacht, hoog/diep) samen in beeld brengen.  (fragmenten uit ‘Het verlangen onthuld’, text by Isabelle De Baets).

De tentoonstellingsruimte waarin Heidi Voet uitgenodigd wordt, heeft altijd een grote impact op het uiteindelijke werk, dat meestal in situ tot stand komt. Ook voor deze elfde editie van Salon blanc zal dat het geval zijn… Heidi zal een tentoonstelling brengen onder de titel ‘Can the maker repair what he makes‘ met een interactie aan de hoge muur: ‘Heavy metals‘ met kettingen, spraypaint en nagels.

Een nieuwe reeks foto’s onder de titel ‘Shoot & Sprout‘ die aanvankelijk herinneren aan primitieve sculpturen, totems en trofeeën. De sculpturen zijn op een afstandelijke manier gefotografeerd en herinneren aan etnografische beelden. Ze werden echter op een speelse, haast kinderlijke wijze gemaakt van aardappelen en tandenstokers. Aardappelen, een dagdagelijks voedingsproduct waarvan India en China vandaag de grootste producenten zijn. Oorspronkelijk van Zuid-Amerika, wordt de aardappel opgevoerd als een product waarvan we nauwelijks de oorsprong kennen maar deel uitmaakt van ons dagelijks voedsel (en daardoor onszelf). De sculpturen vertonen rimpels en uitdroging maar de scheuten beloven op een nieuwe groei. Het zijn beelden over een geschiedenis en oorsprong, over toekomst en het vormen van onze identiteit hierin.

Sommige televisiebeelden branden zich vast op ons netvlies. Ze gaan tot het collectief bewustzijn behoren. Het door napalm getroffen Vietnamese meisje Kim Phuk bijvoorbeeld, of de foto van een Chinese jongeman staande voor een rij tanks op het Plein van de Hemelse Vrede. Of de opwaaiende jurk van Marilyn Monroe. Deze beelden werken als een symbool voor een gebeurtenis of persoon, zij worden iconen. Anno Dijkstra (Amsterdam, 1970) materialiseert ze. ‘Ik was getuige van de hongersnood in Ethiopië. Ik keek thuis televisie en dacht: Wat is een herinnering aan een televisiebeeld? Een beeld waarbij je niet direct bij betrokken bent, dat als een flits aan je voorbij schiet, immaterieel, ongrijpbaar, zonder locatie, zwevend door de ether.’

Om het werk van Anno Dijkstra kan niemand heen. De beelden zijn gemaakt van plasticine klei en van alle kanten te bekijken. Zappen of ombladeren kan niet. Geen enkele voorbijganger kan nog zeggen dat hij het niet wist. ‘Misplaatsingen’ noemt Anno Dijkstra zijn beelden. Ze herinneren de toeschouwer aan een vluchtig beeld dat rondzweeft over de wereld, losgeweekt is van plaats en tijdstip. En ze kunnen ook zomaar op straat staan, buiten de veilige museale ruimte, in Gent of Watou, waar de confrontatie harder is: ze staan midden tussen de wandelende mensen.

Anno Dijkstra benadert in Oostende de ‘tweedehandse ervaring’ vanuit twee polen. De ene pool gaat over beelden uit de media, waarbij hij de ervaring die de camera ons geeft, onderzoekt: een schijnbaar accuraat objectief en actueel beeld. De andere pool gaat over het fysieke in het hier en nu, heel urgent te maken. In zijn nieuwe werken vallen deze twee polen steeds weer samen. Ook tijdens deze editie van Salon blanc vallen de twee polen samen en is de kunstenaar de ongezien aanwezige. Hij veroorzaakt via de installatie/performance op een bijzonder directe wijze een ontmoeting. Eén op één staat het voor je in de witte ruimte als in een atelier.

Waar ben je?

Over de ontmoeting met Anno Dijkstra tijdens Salon blanc

Salon blanc is op een regenachtige avond in 2007 ontstaan als een onafhankelijk initiatief van kunsthistorica Els Wuyts en kunstenaar Yves Velter waarbij een deel van het woonhuis tijdelijk veranderd wordt in een kleinschalige tentoonstellingsruimte. In het witte huis op de hoek van de Romestraat en de Amsterdamstraat in Oostende bleek na de verbouwingen de ‘gestripte’ atelierruimte op het gelijkvloers een ideale plaats om er af en toe hedendaagse beeldende kunst te brengen. De bijna-witte-doos (witte muren, grijze vloer, hoog plafond, gedempt daglicht) werd zo een tentoonstellingsplek dat tegelijk het intieme karakter van een bewoond pand behoudt.

Salon blanc is een hedendaagse verwijzing naar de saloncultuur van weleer geworden waarbij er tijdens de tentoonstelling een gelegenheid wordt gecreëerd om bij te praten, uit te wisselen, te tonen en te kijken. De duur ervan wordt beperkt tot één moment en in de lijn van de ‘burgerlijke salons’ uit de 17^e en de 18^e eeuw, is er taart of wijn, waardoor het een feestelijk karakter met een particulier accent krijgt. Zonder te verdwijnen in een soort regelmaat, worden meermaals dergelijke momenten georganiseerd en in november 2012 was ook Anno Dijkstra (Amsterdam, 1970) te gast.

De architectuur van de plek is een constructie in twee delen: beneden – op straatniveau – staat een eenvoudige ingebouwde witte kast (waar ons technisch materiaal verstopt zit) en een houten tafel. Die ruimte is hoog, bereikbaar via een houten trap en omgeven door een witte muur langs de ene kant en hoge ondoorzichtige ramen langs de straatkant. In het hoger gedeelte kom je als bezoeker het eerst terecht: het plafond is lager en ook daar bepalen de witte muren en de mistige ramen de sfeer.

Bij de performance van Anno Dijkstra kwamen de bezoekers terecht in een soort ‘atelierruimte’. Vanuit het hoger gedeelte van de ruimte keken ze naar beneden en zagen er een installatie met een plastic zeil op de vloer met hompen klei, beeldhouwmateriaal, lichtarmatuur, een kan koffie en een beeld. Dit beeld lijkt nog in volle ontwikkeling en ligt op het zeil alsof de maker ervan er elk moment aan verder kan werken. Het beeld heeft de vorm van een mens met de armen en handen langs de zijkant van zijn lichaam liggend. Het is niet ‘af’, de ruwe strepen op het oppervlak van plasticine verwijzen naar een maakproces dat even onderbroken lijkt.

Lichtjes aangemoedigd door ons (als gastheer en gastvrouw van het Salon), daalden bezoekers voorzichtig de trap af en begaven zich in dit geconstrueerde atelier. Van zodra men beter en dichter kwam kijken, ontdekte men via een gaatje aan de navel van de buik dat ‘in’ de mensfiguur van klei een stukje huid te zien was. Aarzelend durfde men uit te spreken wat men dacht te zien: Ligt er een mens in deze kleien vorm?

Ofwel fluisterde men tegen een mede-bezoeker over de ontdekking en twijfelde men aan dit gegeven. Ofwel klonk er een kreet door de ruimte, waarbij ongeloof duidelijk weerklonk. Ofwel begon men met een zekere angst te praten tegen het beeld. De mens in de schelp van plasticine bleef evenwel stil en antwoordde niet, maar door het gaatje kon men hem zien ademen: de huid van een buik (met een beetje haar) bewoog zachtjes op en neer. Ook met ons was afgesproken in stilzwijgen te blijven wat betreft de ware toedracht van het beeld. We hadden bij de start van deze performance een aantal afspraken gemaakt met Anno Dijkstra over wat wél en wat niet onthuld zou worden.

Op dat moment gebeurt er iets wonderlijk. De blikken van de bezoekers kruisen elkaar en peilen of die ander hét ook gezien heeft. Kan je hem/haar vertellen over je ontdekking? Laat je het nog even in de waan? Ben je nieuwsgierig naar hun reacties? In een mum van tijd begint een gesprek en wordt ontsluierd wat gezien wordt. Waar de ene een technisch snufje vermoedt zoals een ademend Sneeuwwitje in de Efteling, is de ander overtuigd van de aanwezigheid van een echte persoon en rijzen vragen over de gezondheid ervan. Heb je voldoende lucht om te ademen? Voel je je niet beklemd in die kleine schelp? Ben jij de kunstenaar?

Een heleboel toevalligheden van de werkelijkheid zijn gericht op de aanwezigheid van de vorm in de ruimte en de schijnbare afwezigheid van de kunstenaar. Er blijft veel ongezien terwijl er toch zoveel ogen mee kijken. We kunnen niet om de situatie heen terwijl er geen besef is van wat er gaande is. Aan de ene kant lijkt dit kunstwerk een intrinsieke waarde te hebben; het werk staat als het ware op eigen benen. Aan de andere kant ligt het bestaansrecht ervan juist niet in de afzondering, maar in de verbinding; het werk is directe aanleiding tot gesprek.

We zijn getuige van een gegeven en weten niet wat er mee te doen, hoe te handelen en hoe er mee om te gaan. We zijn betrokken maar tegelijk ook buitenstaander, trachten vragen te formuleren en zoeken antwoorden. Die verbindende eigenschap van het werk blijkt de meest aanwezige teneur tijdens die namiddag in Oostende. Het kunstwerk is stilaan als installatie minder belangrijk maar des te meer als performance. Aangemoedigd door de gemoedelijke sfeer tijdens zo’n Salon (een glas wijn helpt), is de drempel om dit kunstwerk bespreekbaar te maken daarenboven bijzonder klein.

De gesprekken gaan concreet twee richtingen uit: het gaat over het leven en het gaat over kunst. En hoewel er in mijn herinnering, geen aanwijsbare hiërarchie bleek te zijn tussen beide grootse concepten, loopt een rode draad van ‘menselijke waarden’ door de gesprekken en blijkt de vraag naar de zin van kunst minder intens aanwezig dan die van de invulling van het leven.

Want, als er een echte mens in dit beeld zit, hoe is die er dan in geraakt? Er is nergens een naad te zien in de plasticine maar ook geen gaten die nodig zijn om lucht te laten circuleren om te kunnen ademen. Er zijn geen kleppen aanwezig waardoor de schelp in twee delen als een doos geopend zou kunnen worden. En ook als je heel goed kijkt, is er geen extra bewegingsruimte waardoor een claustrofobisch gevoel mogelijk kan zijn. Er gaan uren voorbij – Salon blanc duurt een namiddag lang – waarbij stramme spieren of de kans tot flauw worden, gesuggereerd wordt. Is er een dokter in de zaal? Of weet iemand om te gaan met de projecties van aanwezige bezoekers? En wat doen we met de kleinmenselijke drang om naar aanleiding van dit werk ook de ‘eigen’ momenten van soortgelijke situaties te vertellen (en te herhalen)?

In tegenstelling tot degenen die de trap afdaalden, voor wie de moeite niet nam om écht te gaan kijken, is er allicht weinig aan te beleven, behalve dan de situatie van een atelier. De keuze om deel te nemen aan de ontmoeting ligt dus bij de bezoeker zelf en wordt niet opgedrongen. Er wordt enkel ‘aangeraden’ even beter te gaan kijken. Voor wie het werk van Anno Dijkstra al kent, is de zin tot confrontatie, niet nieuw. De impact van de specifieke performance is evenwel even groot als voor wie het oeuvre van de kunstenaar ongekend is. Binnen het concept van het Salon is ruimte voorzien voor publieksbemiddelende tools. We hebben dan ook publicaties en catalogi liggen, waarbij vroeger werk van Anno Dijkstra getoond en gelezen kan worden. Met een iPad maken we ook beeldmateriaal van vroegere installaties (zoals in het nabije Watou waar vele West-Vlamingen ook jaarlijks langsgaan) bereikbaar. Het maakt de beleving van het kunstwerk er niet minder straf door, gezien afgesproken is om dit educatieve aspect nauwgezet pas naar het einde toe, aan te wijzen. In volgorde betekent dit dat dit aan de bezoeker pas na het échte kijken wordt aangeboden.

Bij het sluitingsuur van dit Salon wordt aangekondigd dat de kunstenaar de nog aanwezige bezoekers persoonlijk zal ontmoeten. We zetten de nog aanwezige bezoekers dus even op straat, laten de bezoekers die speciaal terugkeerden aansluiten én is de ongekende gastkunstenaar opeens bijzonder aanwezig. Het is voor de bezoekers een revelatie om zo face-to-face met de maker te staan en waar de ene hem verwijt geen zorg te dragen voor zijn eigen gezondheid, staat de andere vol waardering voor de idee en de belichaming van het uitgangspunt. Het fysieke in het hier en nu – zowel tijdens de performance als tijdens het nagesprek – laat een stevige indruk na. Het ware ‘systeem’ van het kunstwerk wordt evenwel op geen enkel moment, noch door de kunstenaar zelf, noch door zijn vrouw Ilona Plaum, noch door ons, onthuld.

Op een bijzonder directe manier wordt de zogeheten ‘misplaatsing’ van het kunstwerk in een niet-museale ruimte een ervaring die dicht bij een performance komt te staan. De installatie van Anno Dijkstra maakt de urgentie van de ware ontmoeting aantoonbaar en bespreekbaar.

Karl Mechnig is een kunstenaar die in essentie ‘portretteert’ en vooral naar het innerlijke peilt, van mensen én dingen. Mechnig observeert alledaagse situaties en deze worden direct gekoppeld aan een verregaande vorm van interpretatie via de meest uiteenlopende beelden. Vaak wordt de picturale ruimte gedomineerd door verschillende elementen en vallen voor-en achtergrond samen met het uiterlijk en innerlijk van de geportretteerde. Ondanks Mechnigs technische beheersing zoekt hij de waarheidsgetrouwheid niet in de academische nabootsing.

Opvallend is dat het object niet louter fungeert als een spoor tot de persoonlijkheid, maar het object de existentiële kern volledig opslorpt. Mechnig is geïnteresseerd in deze spanning tussen object en subject, uiterlijk en innerlijk, het materiële en immateriële. Ongetwijfeld is dit de essentie van Mechnigs werk: wijzen op een realiteit voorbij het oppervlak en de oppervlakkigheid. Een doel kan zijn om via eigen inzicht en wijsheid mens en werkelijkheid te doorgronden om dit vervolgens als kunstenaar tot een beeld te formuleren.

De schilderijen, tekeningen en collages dragen titels als obstakel, yellow tree (red version), flag, soeursouris (version haute couture), the artist (hot version), lookingformistergoodbye (dutch version), lehero (chicken version), hiddensatin, satinchair,… en lijken uit het blad of het doek te komen. Alsof ze levend zijn en spreken.

(fragmenten uit een tekst van Stef Van Bellingen)

Op zaterdag 26 mei 2012 was het werk van Manor Grunewald te zien tijdens een stralend salon. Zijn werk kenmerkt  zich vooral door zijn veelzijdigheid. “I always wanted to be David Copperfield, but I turned out to be a painter”, noemt hij zijn beeldende setting. Met groot gemak schept, assembleert, onthult en verhult hij, zet de kijker op het verkeerde been en doet hem nadenken. Hij komt uit de graffiti-scene maar laat net zo goed collages, een sculptuur, schilderijen en een installatie zien.

Onder de titel

the bold days
of our neighbours
beautiful life

werden deze doeken getoond en besproken:

Dutch Masters, 2010
The winner was less a hero than a survivor, 2011
My breathtaking lie came true, 2011
Good intentions, social ambitions and people with bad livers, 2011
Battle against boredom, 2011
The King with his audience, 2012
The romance of a dull life, 2012
Schütze, 2012
Between worlds, 2012

Op zaterdag 4 februari 2012 is de tentoonstelling van Renato Nicolodi bijna een ode aan het verhaal van zijn grootvader:

“Mijn verhaal als kunstenaar begint al in mijn jeugd. Als kind heb ik altijd graag en veel getekend, en urenlang geluisterd naar verhalen van de familie. Mijn Italiaanse grootvader vocht tijdens de Tweede Wereldoorlog aan de zijde van de Duitsers. Dat moest hij wel, want de Italiaanse dictator Mussolini was een bondgenoot van Hitler. Maar naar het einde van de oorlog toe veranderde dat. Mijn grootvader werd toen door de Duitsers gevangengenomen en verbleef in verschillende kampen en bunkers.

Omdat ik op een bepaald ogenblik bang was dat die verhalen verloren zouden gaan, begon ik ze op te nemen op cassettebandjes. Later kwamen die bunkerverhalen op een of andere manier allemaal weer bovendrijven. Als gevolg daarvan trok ik naar de Noord-Franse kustlijn om er fragmenten van de beruchte Atlantikwall te bezoeken. Ik nam er talloze foto’s van bunkers die mij vooral interesseerden omwille van hoe ze erbij stonden: als sculpturen in het landschap. Hun monolithische uiterlijk sprak zozeer tot mijn verbeelding dat ik er een lange reeks schilderijen rond heb opgezet.

Na verloop van tijd bekroop mij echter steeds meer de lust om die schilderijen in sculpturen om te zetten. Mijn eerste experimenten in die richting leidden tot ‘betonschilderijen’, die het tweedimensionale van een klassiek schilderij paarden aan het ruimtelijke van een sculptuur. Ze bestonden uit afgietsels in silicone van stukken muur van dezelfde bunkers die ik voordien in Frankrijk had bezocht. Via de tussenstap van betonschilderijen kwam ik tot échte betonsculpturen.”

(fragmenten uit een tekst van Patrick Auwelaert)

Zaterdag 12 november hebben Sara Bomans en Remco Roes een project getoond waar ze samen aan gewerkt hebben. Vertrekkend vanuit de zen-achtige ervaring van een cirkel die draait op je computerscherm wanneer je wacht tot iets gedown- of geüpload geraakt, zijn ze aan de slag gegaan met dit basisidee. De zen-idee in vorm van de cirkel werd een vertrekpunt en tevens ook een reden van de kortstondige tentoonstelling. In het Frans Masereel Centrum hebben ze een heleboel ‘cirkels’ geproduceerd en verwerkt op verschillende papiersoorten en -groottes. Zo werden een thesis, een kwast, een stempel, een brede strook papier, een zwarte autoband, de ronde chips, de inkt getoond, als waren het restanten van een archief. Terwijl aan de muur een reeks kleine en grote blaadjes hingen en het voer voor dialoog en interactie werd… over de al dan niet juiste (in één trek geschilderde) cirkels of over de tekstjes (die ietwat cynisch soms heel persoonlijk werden).

Een aanleiding (start van een thesis):

“A koan (literally “public case”) is a story of dialogue, generally related to Zen or other Buddhist history; the most typical form is an anecdote involving early Chinese Zen masters. These anecdotes involving famous Zen teachers are a practical demonstration of their wisdom, and can be used to test a student’s progress in Zen practice. Koans often appear to be paradoxical or linguistically meaningless dialogues or questions. But to Zen Buddhists the koan is “the place and the time and the event where truth reveals itself” unobstructed by the oppositions and differentiations of language. Answering a koan requires a student to let go of conceptual thinking and of the logical way we order the world, so that like creativity in art, the appropriate insight and response arises naturally and spontaneously in the mind.”

De Surveyor’s Maps bestaan uit installaties die een ruimtelijke interpretatie geven aan het innerlijke denkproces van de kunstenaar. Vanuit het spanningsveld tussen zijn subjectieve observatie (cf. the Surveyor) enerzijds en het als iets objectief in kaart willen brengen (cf.Maps) anderzijds, zijn het fundamenteel incomplete archieven. Volledigheid zou de gestructureerde gerichtheid alleen maar afremmen. Wie het archief van Bert Heytens betreedt, weet dat ieder houvast je wordt ontzegd en dat je eigenlijk niet echt toegang krijgt. Er is geen uitwisseling of dialoog; er is fragment én zin voor orde.

Het onderzoek van beeldend kunstenaar en architect Bert Heytens focust zich op het uitbeelden en in kaart brengen van zijn denkprocessen en momenten van ingeving. Dit gebeurt aan de hand van sculpturen, installaties, tekst en tekeningen. Het werk concentreert zich op de intense relatie van een persoon met zichzelf en de daaruit voortvloeiende conditionering. Het gaat er niet om de betekenis te ontmaskeren maar om de condities te onderzoeken waarbinnen betekenis ontstaat. Het gaat ook niet om de autobiografische fragmenten van de kunstenaar. De afwezigheid van ‘mens’ of ‘omgeving’ wordt immers gebruikt om de geschetste scène ten volle te objectiveren. Deze abstractie wordt in de hand gewerkt door het gebruik van monochrome bleke materialen, die tegelijk een soort rust brengen.

– Surveyor’s Map (1)_the Legacy . 10cm x 20cm . Hout, natuurrubber, vernis :

The Legacy verwerkt een pagina van het in het Engels vertaalde boek ‘Nausea’ van Jean-Paul Sartre -samen met de aantekeningen die gemaakt werden tijdens het lezen- tot een stempel. Het werk tracht een specifiek moment te inventariseren en om te vormen tot een heel persoonlijk document.

– Surveyor’s Map (2)_the Politics of Thought . tekening :

The Politics of Thought verbeeldt een aantal fases van de conditionering van een persoon. De schets van de installatie toont hoe denkprocessen als instanties die absurditeit implementeren in zelfs de meest vertrouwde situaties: alleen zijn, je tussen een paar andere mensen begeven, je in een langer wordende wachtrij bevinden of opgestapeld liggen als ‘dingen’.

– Surveyor’s Map (3)_the Thing . 160 cm x 160 cm . Multiplex, synthetisch porselein (zellaan) :

The Thing inventariseert ‘het weten van dingen’ met zinsneden, citaten en quotes. Dit resulteert in een labyrint, direct in zijn exactheid & kwetsbaar in zijn veelheid. Hoewel de installatie opgebouwd is uit ‘zekerheden’ en exacte parameters is het een landschap van verwarring als een vertaling van een mentale ruimte op een bepaald moment. The Thing confronteert je met de onkunde tot ‘overzicht’ alhoewel er duidelijk een poging wordt gedaan om orde te brengen. De schaduwlijnen en de verleiding van zinnen, doorkruisen die rust.

– Surveyor’s Map (4)_Everybody’s Garden . 60 cm x 80 cm . Porselein, epoxy, multiplex :

Everybody’s Garden is een woordloze -innerlijke- dialoog die zich concentreert op de relatie van een persoon met zichzelf en de daaruit voortvloeiende toestand. Wat zich onder het harde laken bevindt is van geen belang, het gaat er niet om de betekenis te ontmaskeren maar om de condities te onderzoeken waarbinnen betekenis ontstaat.

– Surveyor’s Map (5)_Everybody’s Constellation . 60 cm x 80 cm . Epoxy, multiplex :

Everybody’s Constellation toont het conflict tussen twee percepties die onze dagelijkse beslissingsname beïnvloeden: het actieve en het passieve gebruik van onze gewoontes. Wanneer we de dingen trachten te ordenen resulteert de afwisseling tussenin beide zich in een steeds herhalend patroon: ‘use of ease’ en ‘ease of use’.

“Vanzelfsprekend is elke betekenis een fragiele constructie & natuurlijk komt een identiteit nooit helemaal aan zichzelf toe & is nooit volledig.” (B. Verschaffel)

“When anything can happen – that is the moment when words begin to fail.” (P. Auster)

“Wat het leven was ligt hier verkalkt, op ieder moment loopt het gevaar in poeder te vergaan.” (D. Lauwaert)

“This is how space begins, with words only, signs traced on the blank page.” (Perev)

Koen Broucke is een visueel kunstenaar die woont en werkt in Boechout, bij Antwerpen. Hij is meerdere kunstenaars in één persoon. Hij is verstrikt in een netwerk van fictieve kunstenaars en toch fundamenteel zichzelf, bevrijd van systemen en formats, lichtzinnig, humoristisch en tegelijk ernstig studieus. Hij werkt aan verschillende projecten en concepten in galeries, musea, de publieke ruimte, concertzalen, residenties en in zijn eigen bijzondere werkplaats. Het tekenen is hierbij zijn dagelijkse houvast en een belangrijk onderdeel in zijn oeuvre. De schilderijen vormen een consistente aanvulling en benadrukken de dramatische toon in zijn beeldend verhaal.

Leslie François, Oscar Mozart en Achille Kerkhaven, het zijn allemaal kunstenaars die ontsproten zijn aan de verbeeldingskracht van een andere kunstenaar, één die zijn kunstenaarschap ten dienste stelt van minder bekende, minder fortuinlijke, mogelijk ook minder getalenteerde, maar daarom niet minder ambitieuze, gepassioneerde of overtuigde collega’s. Koen Broucke noemt zichzelf “een assistent die ten dienste staat van zijn personages”.

Koen Broucke is zowel historicus als beeldend kunstenaar. Beide disciplines vallen samen, wanneer hij in 1997 biografieën van fictieve kunstenaars begint te schrijven, onder meer van een fanatieke Liszt-imitator, een enthousiaste zondagsschilder en  een postmoderne architect avant-la-lettre, die hij telkens voorziet van de nodige werken.

In een persoonlijke stijl, waarin zowel literaire, plastische als muzikale elementen met elkaar vermengd worden, creëert Koen Broucke, een eigen leefwereld waarin poëzie, dramatiek en levenswijsheid, soms met ironie, soms met mededogen, op een intimistische manier voor het voetlicht treden.

Leslie François werd geboren op 31 juli 1966 in Beiroet (Libanon), exact tachtig jaar na de dood van Franz Liszt, die in Bayreuth (Duitsland) overleed. Als zelfverklaarde reïncarnatie van de romantische componist ontpopte deze melomane megalomaan zich tot een excentrieke Liszt-imitator. Hij bestudeerde de dramatische lichaamstaal van pianovirtuozen uit de negentiende eeuw in het algemeen en de expressieve bewegingen van Liszt in het bijzonder. Voor zijn optreden liet hij zich inspireren door een karikatuur van de meester, waarbij zijn fladderende handen, die zich over het klavier ongestadig heen en weer bewogen, vervangen zijn door een klapperende nachtegaal en een flapperende leeuwerik. Leslie François treedt op met vogelhandschoenen, waarmee hij het overdreven spel van Liszt genadeloos imiteert. Ter gelegenheid kruipt Koen Broucke zelf in de huid van zijn personage en speelt hij een imitator van de imitator.

Fragmenten uit: “Personages op zoek naar een auteur – het beeldend werk van Koen Broucke”, door Lieven Van den Abeele, in: Ons Erfdeel, februari 2011.

Programma van de performance (om 16:00; 18:30 en 21:00)

– The Summit, mei 2011
– Passo e mezzo, anoniem, vroege 16^de eeuw
– Shepherd’s Flute, Bela Bartok, 1909
– Lento, 1996-2011
– De che le morta la mia signora, anoniem, vroege 16^de eeuw
– Funeral Song (There in the deep Valley), Bela Bartok, 1909
– For Richardina, april 2011
– Saltarello del Re, anoniem, 16^de eeuw
– (The Girl was the Priest’s Maidservant), Bela Bartok, 1909
– Lento, 1995-2011
– Plus ne regres, Marco Antoniuo Cavazzoni (ca 1490-ca 1570)
– Prelude, Alexander Skrjabin, 1894

Met dank aan:  Muziekhandel Van Heirseele Schweiger bvba – Nieuwspoortsesteenweg 67-69 – 8400 Oostende – 059 70 16 73

Reniere&Depla scheppen in hun schilderijen en tekeningen een situatie “waarin de stilte een aanwezigheid laat vermoeden die men niet goed ziet en dus niet kent”. Het werk treft door zijn bijzondere inkijk in interieurs, op voorwerpen en figuren en de manier waarop het licht wordt gecapteerd. Een titel als ‘de breekbaarheid van de schaduw’ die ze aan de schilderijenreeks meegeven, is duidelijk niet uit de lucht gegrepen.

‘De ander is er altijd’

Reniere&Depla zijn Paul en Martine die al een tiental jaar samen werken en zo een kunstenaarsduo vormen. Sommige tekeningen of schilderwerken zijn van de hand van de ene, sommige van de andere, maar het merendeel komt van beide. Zowel bij het verzamelen van een beeldenarsenaal, een soort archief van beeldfragmenten uit hun dagelijkse leven (visuele ontmoetingen tijdens een boswandeling of een museumbezoek bijvoorbeeld), als bij het neerstrijken van het beeld op doek of papier, zijn ze samen aan de slag en plaatsen ze één handtekening onder hun oeuvre: Reniere&Depla. In die zin gaan ze niet alleen in interactie met de beelden, maar ook constant met elkaar en wordt ‘onzichtbaar’ wat van wie komt of ontstaat, en is dat zelfs arbitrair.

‘Het schilderij is wat het is’

In deze editie van Salon blanc krijgen we een aantal werken te zien uit de nieuwe reeks waar Reniere&Depla verder op onderzoek gaan in de schilderkunst. Zoals ze in een vorige reeks rond ‘licht’ gewerkt hebben, focussen ze zich hier voornamelijk op het beeld zelf en met name via ‘vergrotingen‘. Uit hun verzameld beeldmateriaal, zoomen ze als het ware in op een beeld, zodat het anders kan worden. Het oorspronkelijke inspiratie-beeld wordt vergroot, uitgesneden of gespiegeld en wordt een ander beeld, waarbij het tegelijk associaties van het oorspronkelijke beeld verliest. Het nieuwe beeld wordt onleesbaar waardoor de focus op de schilderkunst zelf uitgezuiverd is. Het schilderij op doek of de tekening op vettig boterpapier is iets ‘op zich’ en vraagt geen andere identiteit dan het ‘pure beeld‘. Tegelijk kunnen we in deze nieuwe reeks zien dat Reniere&Depla andere dragers gebruiken: de ongeprepareerde MDF-panelen, zijn nu schildersdoeken geworden. Dus, zowel door de monumentale afmetingen van het beeld zelf én de keuze van te werken op doek, kan het accent op het onderzoek van het schilderkunstige de volle aandacht krijgen.

‘De Reis’

Om 18u30 is er tijd voor een projectie van ‘De Reis’, een kunstenaarsvideo van Reniere&Depla, naar het werk van Jorge Semprun, Paul Celan en Walter Benjamin. De film die in 2003 samengesteld is, duurt 17 minuten en sluit deze editie van Salon blanc af.

Op 25 september 2010 tijdens de tweede editie van Salon blanc is het werk ‘Doors’ van Marie Julia Bollansée in premiere gegaan.

“Naakt is zo oud als de kunstgeschiedenis. Steeds hebben kunstenaars op een eigentijdse manier naar menselijkheid gekeken. Ik wil verder gaan, dieper, naakter. Het naakt van esthetiek loskoppelen en het essentiële tonen. In mijn perceptie heeft naakt zijn trouwens meer te maken met gevoeligheid dan met de afwezigheid van kleren.
Ik heb 7 mensen gefilmd. De camera tast hun huid af, héél close, héél dichtbij en indringend. Poriën openen en sluiten, haartjes trillen voelbaar, de ademhaling vibreert onder het oppervlak, de hartslag klopt in de aders. De huid wordt uitvergroot zodat een fragiele en levende zone vol lijnen en sporen en krassen zichtbaar wordt.

De beelden worden vergezeld door een vrouwenstem, die a capella een oud Italiaans lied vertolkt: Francesco Cavalli’s Delizie Contente (ik ben moe van het verlangen, van het voelen). Het lied wordt gezongen, meestal geneuried zonder woorden, in verschillende gemoedstoestanden. Misschien is deze stem wel het meest naakte in dit werk.

In deze installatie toon ik de huid als de sensor, de transitzone voor de werkelijkheden die ons omringen, het meest gevoelige waarnemingsorgaan. Afhankelijk van haar doorlaatbaarheid opent of vergrendelt ze de deuren van de perceptie.”

video-installation / concept, camera, montage, Marie Julia Bollansée ©2010 / with Anaïs Bollansée, Erna De Schutter, Jim Bollansée, Marie Storms, Melanie Storms, Peter Willaeys, Riet Storms / Dwaro De Bruyne sings Delizie Contente, Francesco Cavalli /  sound-engineering Jef & Florian Dierickx / 7 video projections / soundscape / thanx: Vidi Square

Water

Tijdens de tweede editie van Salon blanc stelde Marie Julia Bollansée de video presentatie ‘Doors’ voor. Naast deze primeur kon je op de trap van het huis ook naar een totaal nieuw werk kijken: ‘Water’. De kunstenaar geeft op een heel poëtische manier  aandacht aan de twee kuiltjes aan het sleutelbeen. Ze leunt tegen een witte wand en laat het zilver gekleurd water dat in die kuiltjes ligt als tranen langs haar huid naar beneden vloeien. De zwaartekracht en een aantal bewegingen met de schouders, zorgen er immers voor dat de gevulde vijvertjes leeg lopen en sensueel verdwijnen.

Terwijl een lichaam uit zoveel % uit water bestaat, draagt ze hier in die kommetjes als het ware ‘ander water’, niet-lichaams-eigen vloeistof. Terwijl de ene toeschouwer denkt aan het giftige kwik, denkt een ander aan trieste tranen. Beide zijn het vloeistoffen waar we als mens graag ‘van af’ willen. Toch blijft de kunstenaar rustig tegen de muur staan. Ze houdt het hoofd lichtjes naar boven en is in het reine met de samensmelting van ‘het eigene’ en ‘het andere’, het lichamelijke en het geestelijke, de inspiratie en het mysterie. Wijwatervatjes.

Doors

the human skin
is the boundary
between reality and experience

it is the zone
where reality passes
to be lived

freedom of mind exists
by the grace
of the sensitive skin
it can keep reality out
or let it enter the human system
it filters
what comes in and what goes out

a thin skin
is a guarantee for humanity
life flows in and out
it hurts and bleeds
it protects and saves

the skin
opens or locks
the doors of perception

Deuren

de menselijke huid
is het grensgebied
tussen de werkelijkheid en de beleving

ze is de zone
waar de werkelijkheid passeert
om geleefd te worden

vrijheid van geest kan bestaan
bij de gratie
van de gevoelige huid
ze sluit de werkelijkheid buiten
of laat haar binnen in het menselijke systeem
ze filtert
wat binnenkomt en wat buitengaat

een dunne huid
waarborgt de menselijkheid
het leven vloeit in en uit
ze doet pijn en bloedt
ze beschermt en redt

de huid
opent of vergrendelt
de deuren van perceptie

NEWS

Tussen 10 en 14 juli 2012 heeft Salon blanc deelgenomen aan een initiatief van het gelijkaardige Duitse S T O R E voor de tentoonstelling ‘Video Violence. optional commemoration and the future’ in Kunsthaus Dresden, met de presentatie van ‘Water’ van Marie Julia Bollansée.

With a focus on moving images, S T O R E invited a wide selection of contemporary international artists. Created was a situation that drives analogies to artist’s blogs of this generation, filled with overlappping blogged and reflagged images. The result of the endeavor is at times hostile and violent on the surface but often poetic in detail and intellectual in focus. Different works thereby exist simultaneously – fragile or demanding, abstract or hyper real – all on one wall. Another, yet underrated, reference would be the almost classical petersburghian or russian hanging of old master’s paintings in traditional exhibitions and museums. Heart and brain of the installation will be the work of video and computer art pioneer Jozef Robakowski. Bring hours to spend!

De wortels van de saloncultuur liggen in de 17e en 18e eeuw. Onder de Franse koning Lodewijk XIV verloor de adel tal van privileges en maakte haar tot een klasse van zelfstandige ondernemers. Om macht te verwerven moesten ze bij de koning in het gevlei te komen: kunst en wetenschap waren een ideaal middel om hem te amuseren en aan het denken te zetten. Het leven aan het hof en de sfeer van de koningshuizen dienden op den duur als voorbeeld om invloedrijke kringen mee te imponeren. Zo ontstond de wereld van de salons.

De salons waren dus oorspronkelijk een aangelegenheid van de adel, maar snel dienden zij ook om allianties te smeden tussen de adel en de burgerij. De meest invloedrijke salons waren die waarin de meeste invloedssferen bijeenkwamen en waarbij verschillende sociale rangen en orden zich konden mengen. Vaak werden ze georganiseerd onder impuls van vrouwen, de Salonnières, zoals Mevrouw de Rambouillet of Mevrouw de Scudéry. De bekendste salons waren de Franse literaire en filosofische salons, maar ook grote tentoonstellingen werden wel eens Salon genoemd, zoals het Salon des Indépendants. Tijdens de Verlichting speelden salons een grote rol in het ontstaan van de Verlichtingsfilosofieën.

Aan het eind van de 19e eeuw is het verschijnsel salon volstrekt verburgerlijkt, vaak bedoeld om zogezegd goede smaak te tonen, maar ook een gelegenheid waarbij werd genetwerkt. In die periode werd de openbare expositie van kunstwerken definitief de beslissende vorm om het contact tussen kunstproducenten en -consumenten tot stand te brengen. Sindsdien flakkert het fenomeen van de Salon af en toe op met een eigen interpretatie…

Op een regenachtige zaterdagavond was het witte huis (uit 1910) op de hoek – Romestraat/Amsterdamstraat in Oostende – voor even een plek waar carte blanche en de onderlinge chemie van de kunstenaars curatoren waren. In het ‘gestripte’ huis dat klaar stond om bewerkt en bewoond te worden, waren een aantal bevriende kunstenaars te gast: Geert Bisschop, Brigitte Claeys, Hans Demeulenaere, Matthieu Lobelle, Bart Slangen, Els Soetaert, dominiq V.D.wall en Yves Velter.

SIZE MATTERS

Binnen het veld van de beeldende kunst in Vlaanderen, maakt BAM (Instituut voor beeldende, audiovisuele en mediakunst) een veldtekening: een status quaestionis, klassiek opgebouwd per actor of werkvorm, door middel van discussieteksten die daarna in kleinere focusgroepen worden besproken. In elke discussietekst is er aandacht voor een korte historiek, de invulling van functies, knelpunten en mogelijke pistes. Ook de kleine presentatieplekken, small spaces, projectruimtes, offspaces, werkplaatsen, etc… zoals Salon blanc er ééntje van is, worden besproken in 2 interessante teksten:

“Projectruimtes” door Wim Waelput
“Een verkenning van de onmisbaarheid van kleine kunstinstellingen” door Maaike Lauwaert