Verbonden door ‘le haut’ en ‘le bas’, brengen kunstenaars Fabrice Samyn en Rokko Miyoshi een aantal werken van Brussel naar Oostende, waar het hoge en het lage, het verhevene en het diepe, het efemere en het materiële elkaar kunnen aanraken.

photos by vandenbussche-vandenbossche

Fabrice Samyn
Depth of sky
Painted wood and Aragonite
2019

Depth of Sky is een bibliotheek gevuld met aragonieten afkomstig uit de grot van Jebel Irhoud, Marokko, de plek waar de eerste resten van Homo sapiens van 300.000 jaar oud werden gevonden. In de diepte van de aarde, gedurende decennia en decennia, nemen aragonieten de vorm aan van vluchtige wolken. Het werk is een uitnodiging om natuurlijke fenomenen te verbinden met de oorsprong van de mensheid. In deze bibliotheek wordt kennis opgeroepen door de alchemie van het lichte en het zware, het vluchtige en de lengte van de tijd.

Rokko Miyoshi
Perspectives in objectivity
Vintage gelatin silver press photographs
2008-2023

Rokko Miyoshi is al lang gefascineerd door arbeid, hiërarchie en werkomstandigheden en heeft een reeks persfoto’s verzameld, die facetten van arbeidscondities op een bijzondere manier verbeelden.

Een man balanceert tussen de paradoxen van zijn beroep: het gevaarlijke werk hoog boven de grond, omarmd door de broze lijnen van veiligheid, terwijl hij navigeert tussen de schommelingen van goede en slechte omstandigheden. Een circusartiest beklimt stoelen en toestellen, niet slechts om te presteren, maar ook om te overleven. In dit theater van werkgeversafspraken en hiërarchieën, wordt de werknemer een acrobaat van onderhandelingen, op de grens tussen risico en beloning.

Fabrice Samyn
Vanishing Point of View
Wood
2012

Op de achterkant van een stoel, aan de binnenkant, staat geschreven ‘Vanishing Point of View’. Door plaats te nemen, positioneert de bezoeker zichzelf als een verdwijnpunt (Ik ben potentieel het verdwijnpunt voor iemand anders) en bepaalt duidelijk zijn/haar gezichtspunt (zittend op een stoel om naar buiten te kijken). We zijn niet ver verwijderd van de uitspraak van de Taoïstische filosoof Chuang Tzu: “Ik ben dichtbij, de andere persoon is ver weg” / “I am close, the other person is far away“ (aangehaald door Lee U-Fan)

Rokko Miyoshi
Chaiselle (Chezelle)
Aluminium and steel chair
2004-2023

En recht voor de houten stoel van Fabrice Samyn, staat een metalen stoel van Rokko Miyoshi. Beide lijken te zweven, geplaatst op de plank in de muur. Het lijkt een bestaand aluminium ladder die omgeplooid is tot een zitmeubel, een kleine stoel, een chaiselle. ‘Chez elle’ is daarenboven een Franse uitdrukking die letterlijk vertaald betekent “bij haar thuis” in het Nederlands of “at her place” in het Engels. Het wordt gebruikt om aan te geven dat iets zich op de locatie of in de omgeving van een vrouw of specifiek bij een bepaalde vrouwelijke persoon afspeelt.

Rokko Miyoshi
Some ladders…
Vintage wooden step ladders
2012

Some ladders… is een situatie waarin Rokko Miyoshi drie afzonderlijke ladders heeft samengevoegd tot één ogenschijnlijk solide ladder. Hij heeft de sporten zorgvuldig en precies gepositioneerd, maar in zijn streven naar samensmelting, ontstond er een noodlottige onvolkomenheid. De ruimte tussen de treden, bedoeld als steun voor voeten die willen klimmen, is nu te beperkt, te krap om comfortabel op te steunen. De samengevoegde ladder, ooit bedoeld als een symbool van efficiëntie en innovatie, wordt nu een curiositeit rond onbruikbaarheid. Deze ladders zijn ooit gebruikt door huisschilders met hun sporen van verf en zijn nu een herinnering aan de fragiliteit van perfectie en de noodzaak van vernuft.

Rokko Miyoshi
Racks
Vintage wood and steel brick mould
Acquired 2022

Racks is een rek, of een houten mal, of een nog lege container voor gereedschap, boeken of muziek. Rokko Miyoshi presenteert hier een bestaande houten mal die werd gebruikt voor het maken van bakstenen volgens een traditionele ‘handvormmethode’. Een mengsel van klei en zand, soms vermengd met water, werd in de houten mal gegoten, stevig aangedrukt en gelijkmatig verdeeld om ervoor te zorgen dat de baksteen een uniforme dichtheid en vorm krijgt. En zodra het mengsel in de mal is gevormd, wordt de houten mal voorzichtig verwijderd zodat de bakstenen kunnen drogen en gebakken worden.

Terwijl hij studeerde in San Francisco, raakte Rokko Miyoshi geïnspireerd door Theaster Gates, een interdisciplinaire kunstenaar wiens praktijk het omvormen van bestaande ruimtes tot collectieve workshops en ateliers omvat. Hij volgde vervolgens zijn Master of Fine Arts aan LUCA in Brussel en merkte een opvallend gebrek aan atelierruimte in de stad. Hij vond een leegstaand gebouw van 500 vierkante meter op 34 Rue St. Bernard in Sint-Gillis, dat hij in 2018 besloot te huren samen met een aantal andere kunstenaars, en noemde het toepasselijk SB34. Oorspronkelijk bedacht als een productieruimte, creëerde curator en mede-oprichter Pauline Hatzigeorgiou The Pool in de betonnen kelder, een tentoonstellingsruimte die ruimte laat voor artistieke en curatoriale experimenten. In de afgelopen jaren heeft SB34 zich uitgebreid met extra locaties en herbergt nu zo’n 80 ateliers van kunstenaars en ontwerpers. Hun website schetst een duidelijke modus operandi die hun onwankelbare toewijding, doordachtheid en enthousiasme weerspiegelt. The artist-run scene gaat immers niet alleen over presenteren, maar ook over produceren.

Fabrice Samyn
The Common Demiurge
Acrylic and Brushes
2021

The Common Demiurge is een installatie van twaalf borstels bevestigd aan de muur, elk ondergedompeld in verf die lijkt op de kleuren van de lucht op verschillende momenten van de dag of nacht. Voor Fabrice Samyn is de lucht “als een doek waar we doorheen ademen en doorheen lopen en wat we leeg noemen – de lucht die elke ochtend en avond door de zon wordt verlicht van of naar duisternis in een cyclus van geboorte. De lucht schildert zichzelf, maar soms moeten we het schilderen om het te kunnen zien.”
“Demiurge” komt van het oude Griekse woord “dēmiourgos” wat “handwerksman” of “bouwer” betekent. In de filosofie, met name in het platonisme en gnosticisme, verwijst de demiurg naar een soort goddelijke schepper of entiteit die de fysieke wereld heeft georganiseerd of gevormd. De term “The Common Demiurge” zou dan ook kunnen verwijzen naar een algemene, gedeelde of alomtegenwoordige kracht die verantwoordelijk wordt geacht voor het scheppen, vormgeven of organiseren van iets dat wijdverspreid en alledaags is.

Fabrice Samyn
Sit and See Light as a Feather
Wool, human bone, wormy wood, feather, and recycled gold
2022

Sit and See Light as a Feather is een performatieve installatie die de kijker uitnodigt om deel te nemen aan een één minuut durende, getimede meditatie in aanwezigheid van de sculptuur. De installatie bestaat uit verschillende elementen: tegenover elkaar geplaatst op een tapijt staan een krukje en een kandelaar. Die kandelaar is gevormd door een menselijk bot en een veer van een Amazonepapegaai. Het krukje is gemaakt van resterende takken van The Fallen Tree of Knowledge, een monumentaal beeldhouwwerk dat reeds tentoongesteld werd in het Museum voor Schone Kunsten in Brussel. Op het oppervlak van het krukje zijn wormachtige sporen van schorskevers te zien. De sporen zijn verguld met goud afkomstig van gerecyclede computers.
Het is immers geweten dat technologische ontwikkelingen en producties eveneens een voortdurende bedreiging vormt voor het milieu. De dramatische verspreiding van de schorskever, die het afsterven van een aanzienlijk deel van de Europese bossen veroorzaakt, is een gevolg van de opwarming van de aarde en intensieve landbouwpraktijken. De ironie van onze onuitputtelijke zoektocht naar rijkdom, communicatie en kennis, leidt precies tot het punt van vernietiging van de bron ervan. Op die plek overdenkt de toeschouwer het bot van een menselijke arm. Dit normaal onzichtbare deel van ons lichaam, verborgen in de duisternis van ons vlees, wordt hier overtroffen door de lichtheid van een papegaaienveer uit de Amazone. Het zware en het lichte, het donkere en het heldere worden samengebracht als een herinnering aan onze fragiliteit en kracht in onze onderlinge afhankelijkheid van verschillende kanten en soorten: “Vanitas Vanitas”.